Theo thống kê của Bộ Y tế, tính đến 1/3/2022, Việt Nam ghi nhận 114.125 ca mắc Covid-19 tại 63 tỉnh, thành, nâng tổng số ca nhiễm trong nước từ ngày 27/4 đến nay lên 3.478.338 ca. Trong số này có 66.861 ca cộng đồng, 47.264 ca được phát hiện ở khu cách ly hoặc khu đã được phong tỏa. Theo ước tính, số ca nhẹ, không triệu chứng khoảng 80% (tương đương 2.720.000 người) được Bộ Y tế hướng dẫn theo dõi điều trị tại nhà. Tính sơ bộ, trong ngày 1/3/2022, cả nước có khoảng 920.000 người mắc Covid-19 điều trị tại nhà và có nhu cầu cấp Giấy chứng nhận mắc Covid-19 để hưởng chế độ, trong đó có chế độ nghỉ hưởng BHXH.

Bộ Y tế cho biết, tại một số địa phương, nhiều NLĐ mắc Covid-19 tự điều trị tại nhà đang gặp rất nhiều khó khăn khi xin Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH để làm căn cứ hưởng chế độ ốm đau, vì thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian. Theo quy định hiện hành, việc cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH do các cơ sở KCB thực hiện. NLĐ khi bị Covid-19 đa số chỉ được cấp Giấy xác nhận hoàn thành cách ly hoặc hoàn thành điều trị Covid-19 tại nhà do chính quyền địa phương cấp hoặc Trạm y tế cấp xã cấp. NLĐ không thể sử dụng Giấy xác nhận này để tiến hành các thủ tục hưởng BHXH, vì vậy các trường hợp bị F0 chưa được thanh toán chế độ ốm đau chủ yếu là các trường hợp mắc Covid-19 cách ly điều trị tại nhà.

Mặt khác, do số lượng người dân bị Covid-19 có nhu cầu đến Trạm Y tế xin xin cấp Giấy chứng nhận mắc Covid-19 rất lớn, dẫn đến hệ thống y tế cơ sở ở nhiều nơi đang bị quá tải, các nhân viên y tế đang phải làm việc với cường độ rất cao nhưng vẫn không thể đáp ứng yêu cầu. Vì vậy, ở một số nơi, đặc biệt là ở những tỉnh, thành phố đang có số ca mắc cao như: Hà Nội, Bắc Giang, Hải Dương, Hòa Bình, Bắc Ninh, Hải Phòng có số người mắc Covid-19 điều trị tại nhà phải xếp hàng, tốn nhiều thời gian để được cấp giấy này. Nhiều người đang là F0 nhưng vẫn tự mình đến Trạm Y tế để làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận, do đó nguy cơ gây lây lan bệnh dịch bệnh. Đây là vấn đề đã được nhiều địa phương phản ánh đến Bộ Y tế đề nghị cần có hướng dẫn để giảm bớt TTHC, tạo điều kiện thuận lợi cho NLĐ mắc Covid-19.

Thông tin về một số giấy tờ chưa được quy định trong Luật BHXH, Bộ Y tế cho biết: Theo quy định tại Điều 100 Luật BHXH, hồ sơ hưởng chế độ ốm đau đối với người mắc Covid-19 có 2 giấy tờ gồm: Bản chính hoặc bản sao Giấy ra viện đối với NLĐ hoặc con của NLĐ điều trị nội trú; trường hợp NLĐ hoặc con của NLĐ điều trị ngoại trú phải có Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH.

Thực tế người bệnh mắc Covid-19 điều trị tại nhà, không thể đến cơ sở KCB để được cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH theo quy định tại Luật BHXH và Thông tư 56/2017/TT-BYT. Những người bệnh mắc Covid-19 điều trị tại nhà chỉ có 5 giấy tờ gồm: Quyết định cách ly tại nhà do chính quyền địa phương cấp; Giấy xác nhận hoàn thành thời gian cách ly do chính quyền địa phương cấp; Giấy xét nghiệm (test nhanh hoặc PCR) có kết quả dương tính với SARS-CoV-2 do các cơ sở y tế cấp; Giấy xác nhận bị mắc Covid-19 của Trạm Y tế xã, Trạm Y tế lưu động, Tổ Covid-19 cộng đồng, y tế cơ quan/DN; Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH do Trạm Y tế xã, Trạm Y tế lưu động cấp nhưng cấp lùi lại thời gian trước đó NLĐ đã nghỉ việc để điều trị Covid-19 tại nhà; Quyết định phê duyệt danh sách hoàn thành cách ly y tế tập trung; Phiếu xác nhận đã điều trị Covid-19 của các BV dã chiến.

Bộ Y tế nhấn mạnh: “Đối chiếu với quy định của các văn bản luật, thì loại giấy tờ nêu trên chưa được quy định trong Luật BHXH, Luật Khám bệnh, chữa bệnh và các văn bản luật có liên quan khác. Vì vậy, Bộ Y tế chưa có cơ sở pháp lý để đưa vào hướng dẫn trong Dự thảo Thông tư sửa đổi bổ sung Thông tư 56/2017/TT-BYT”.

Do đó, để giải quyết những vướng mắc trên, nhằm bảo đảm quyền lợi cho NLĐ, giảm TTHC, giải quyết kịp thời chế độ BHXH cho NLĐ, nhưng vẫn đảm bảo thực hiện đúng các quy định của pháp luật và phù hợp với bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn ra phức tạp ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước, Bộ Y tế đề xuất Chính phủ ban hành Nghị quyết công nhận 7 loại giấy tờ có giá trị như Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH, để BHXH căn cứ làm hồ sơ xét hưởng chế độ ốm đau đối với NLĐ bị mắc Covid-19.

Các giấy tờ này gồm: Quyết định cách ly tại nhà do chính quyền địa phương cấp; Giấy xác nhận hoàn thành thời gian cách ly do chính quyền địa phương cấp; Giấy xét nghiệm (test nhanh hoặc PCR) có kết quả dương tính với SARS-CoV-2 do các cơ sở y tế có thẩm quyền cấp, Giấy xác nhận bị mắc Covid-19 của Trạm Y tế cấp xã, Trạm Y tế lưu động, y tế cơ quan/DN và tương đương cấp; Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH do Trạm Y tế xã, Trạm Y tế lưu động cấp nhưng cấp lùi lại thời gian trước đó NLĐ đã nghỉ việc để điều trị Covid-19 tại nhà; Quyết định phê duyệt danh sách hoàn thành cách ly y tế tập trung; Phiếu xác nhận đã điều trị Covid-19 của các BV dã chiến.

Trường hợp Chính phủ không ban hành Nghị quyết, Bộ Y tế đề xuất Chính phủ giao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Y tế được phép công nhận 7 loại giấy tờ nêu trên có giá trị như Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH và quy định mẫu, thẩm quyền cấp 7 loại giấy tờ nêu trên vào Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 56/2017/TT-BYT.