Theo khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Ví dụ: người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, xác định thời hạn, cán bộ, công chức, viên chức…

Khi tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia được hưởng những quyền lợi nhất định sau đây.

Người tham gia tự lựa chọn mức đóng và được Nhà nước hỗ trợ

Ưu điểm đầu tiên của việc tham gia BHXH tự nguyện chính là người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình (khoản 3 Điều 3 Luật Bảo hiểm xã hội 2014).

Theo Điều 10 Nghị định 134/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Bảo hiểm xã hội về BHXH tự nguyện, mức đóng hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập làm căn cứ đóng là:

- Mức thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn.

- Mức cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.

Bên cạnh đó còn được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH với từng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện theo các mức như 10%, 25%, 30% (theo Điều 14 Nghị định số 134/2015).

Được hưởng lương hưu hàng tháng khi về già

Người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng chế độ hưu trí theo quy định tại mục 1 chương IV Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

Cụ thể điều kiện hưởng lương hưu của người lao động vào năm 2021 là nam đủ 60 tuổi 03 tháng, nữ đủ 55 tuổi 04 tháng và có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên (theo khoản 1 Điều 73 Luật Bảo hiểm xã hội được sửa đổi, bổ sung bởi diểm c khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019).

Cũng theo căn cứ trên, nếu người tham gia BHXH tự nguyện đủ điều kiện về tuổi nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Ngoài ra, lương hưu còn được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với quỹ BHXH nên người tham gia BHXH tự nguyện khi về hưu hưởng lương cũng được hưởng lợi khi mức lương hưu tăng theo năm

Lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện (Ảnh minh họa)

Trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất

Người đang tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng chế độ tử tuất theo quy định tại Điều 80 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

Về trợ cấp mai táng, người lao động có thời gian đóng BHXH từ đủ 60 tháng trở lên hoặc đang hưởng lương hưu khi chết thì người lo mai táng sẽ nhận được một khoản trợ cấp. Mức trợ cấp bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người theo quy định trên chết.

Về trợ cấp tuất, người lao động đang đóng BHXH, người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH, người đang hưởng lương hưu khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.

Mức hưởng được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Được cấp thẻ BHYT trong thời gian hưởng lương hưu

Theo quy định tại khoản 4 Điều 18 Luật Bảo hiểm xã hội, người đang được hưởng lương hưu sẽ được hưởng bảo hiểm y tế (BHYT). Vì vậy, người tham gia BHXH tự nguyện đủ điều kiện hưởng lương hưu còn được cấp thẻ BHYT miễn phí.

Trên đây là những lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện. Người lao động có thể cân nhắc và suy nghĩ đến những lợi ích về lâu dài sẽ nhận được và quyết định có tham gia BHXH tự nguyện hay không.