Chị Thanh Thùy (30 tuổi) đang làm việc tại Công ty TNHH PouYuen Việt Nam (quận Bình Tân, TP.HCM) bị nhiễm Covid-19 từ đầu tháng 11. Sau khi báo cho TYT phường Tân Tạo A, chị thực hiện cách ly tại nhà 21 ngày theo quy định. Khi khỏi bệnh, chị đến TYT xin cấp Giấy nghỉ hưởng BHXH để làm thủ tục hưởng chế độ, thì đại diện TYT nói không có quy định cấp giấy này và chỉ cấp cho chị Giấy chứng nhận hoàn thành cách ly do Ban Chỉ đạo phòng chống dịch phường Tân Tạo A cấp.

Các TYT dán thông báo không cấp Giấy nghỉ hưởng BHXH

“Công nhân tụi em đều biết, để hưởng chế độ ốm đau cần phải có Giấy nghỉ hưởng BHXH. Nhưng giờ xin TYT thì họ không cấp. Tiền lương em mới làm lại ít ngày chỉ được 3 triệu đủ trả tiền nhà trọ, trong khi thuốc thang, ăn uống của hai mẹ con hết gần 6 triệu đồng. Vì vậy, em phải đi mượn thêm để trang trải”- chị Thanh Thùy cho biết.

Theo thống kê, Công ty PouYuen Việt Nam đang có hơn 1.100 NLĐ là F0 điều trị tại nhà chưa được hưởng chế độ ốm đau kể từ khi DN hoạt động trở lại hôm 5/10. Đại diện Công ty cho hay, hiện chỉ có khoảng 20% NLĐ mắc Covid-19 được cơ quan BHXH chi trả do có Giấy ra viện, số còn lại chưa được giải quyết do không có Giấy nghỉ hưởng BHXH.

Chung tình cảnh là trường hợp anh Hùng- đang làm tại Khu Công nghệ cao TP.Thủ Đức. Giữa tháng 11 vừa qua, anh Hùng “dính” F0, nên đã báo TYT phường, tự cách ly và khỏi bệnh trong vòng 10 ngày. Sau khi trở lại làm việc, anh Hùng gặp khó khăn trong việc làm thủ tục hưởng chế độ ốm đau. “Mình hỏi thì được biết điều trị ngoại trú tại nhà phải có Giấy nghỉ hưởng BHXH. Nhưng, xin nghỉ việc một ngày đến TYT phường Long Trường, thì được trả lời là chưa có chỉ đạo cấp Giấy nghỉ hưởng BHXH”- anh Hùng chia sẻ.

Theo ghi nhận của phóng viên, thời gian qua, tại nhiều địa phương phía Nam đều có tình trạng các TYT không thực hiện cấp Giấy nghỉ hưởng BHXH cho NLĐ, trong khi họ rất cần để được thanh toán chế độ ốm đau.

Quy định "hồi tố" trên gây khó cho NLĐ và các TYT

Liên quan vấn đề này, tại buổi đối thoại với cơ quan BHXH mới đây, đại diện Công ty CP Acecook Việt Nam (TP.HCM) cho rằng, trước đây, BHXH TP.HCM đã thực hiện giải quyết chế độ ốm đau đối với những người nhiễm Covid-19 điều trị, cách lý tại nhà. Tuy nhiên, đến ngày 26/11 đề nghị DN bổ sung các giấy tờ theo Thông tư 56/2017 của Bộ Y tế. “Hiện nay, chủ trương của TP.HCM cho phép các F0 được điều trị tại nhà, nếu như không giải quyết được vướng mắc này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của NLĐ”- đại diện Công Acecook Việt Nam nói.

Cũng theo đại diện Công ty CP Acecook Việt Nam, rất nhiều NLĐ của Công ty đã được BHXH TP.HCM hỗ trợ, linh động giải quyết khi có Giấy chứng nhận hoàn thành cách ly do TYT cấp. Nay theo yêu cầu mới, NLĐ phải trở về các cơ sở y tế để xin cấp lại các giấy tờ như các biểu mẫu theo Thông tư 56 là rất khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động của DN. Bởi, có nơi từ chối cấp lại với lý do không có cơ sở cấp lại; hoặc nói do không có chức năng giải quyết hưởng BHXH cho NLĐ mắc Covid-19…

Theo ông Lưu Kim Hồng- Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Nidec Việt Nam (TP.HCM), trước đây, F0 điều trị tại nhà chỉ cần Giấy chứng nhận hoàn thành thời gian cách ly sẽ được cơ quan BHXH thanh toán chế độ nghỉ ốm là 75% lương. Tuy nhiên, gần đây phải bổ sung Giấy nghỉ hưởng BHXH theo quy định của Bộ Y tế. “Việc sản xuất sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu nhiều NLĐ cùng nghỉ việc đi xin giấy này. Chưa kể các TYT gần như quá tải, NLĐ có thể phải nghỉ nhiều ngày mới lấy được xác nhận”- đại diện DN lo lắng.

Ông Trần Văn Bình- Giám đốc Công ty May Bình Minh (quận 12) cũng cho rằng, việc yêu cầu hàng trăm NLĐ phải bổ sung Giấy nghỉ hưởng BHXH là gây khó cho cả NLĐ và DN. Trước đây, NLĐ nộp Giấy chứng nhận hoàn thành cách ly do TYT cấp được cơ quan BHXH xem là hợp lệ và giải quyết chế độ. Nay theo hướng dẫn mới của Bộ Y tế ở một quy định có tính chất “hồi tố”, NLĐ lại buộc phải nghỉ việc để đổ xô đi xin Giấy nghỉ hưởng BHXH (cũng do chính TYT cấp) chỉ để bổ sung là việc làm máy móc, gây khó khăn cho NLĐ và DN.

Cơ quan BHXH gặp khó khăn trong nỗ lực hỗ trợ NLĐ và DN

Trao đổi với phóng viên Tạp chí BHXH, ông Phan Văn Mến- Giám đốc BHXH TP.HCM cho biết, TP.HCM là địa phương đầu tiên thí điểm cách ly, điều trị F0 tại nhà, nên BHXH Thành phố thêm tình huống giải quyết chế độ ốm đau cho người mắc Covid-19 điều trị ngoại viện (tức cách ly, điều trị tại nhà). Để đảm bảo kịp thời quyền lợi cho NLĐ, BHXH TP.HCM căn cứ vào thông tin trên Giấy chứng nhận hoàn thành cách ly và xác nhận của nơi họ làm việc để giải quyết chế độ nghỉ ốm, nên đến nay đã có hơn 10.000 NLĐ nhận được tiền chế độ. Việc làm này của BHXH TP.HCM được NLĐ và DN đánh giá cao.

Cũng theo ông Mến, đầu tháng 9/2021, BHXH Việt Nam đã có công văn xin ý kiến của Bộ Y tế. Trong thời gian này, Ngành đã chủ động giải quyết chế độ cho nhiều NLĐ nghỉ việc điều trị Covid-19 nếu hồ sơ, giấy tờ đủ căn cứ để xác định thời gian điều trị bệnh. Tuy nhiên, đến ngày 19/11 vừa qua, Cục Quản lý KCB (Bộ Y tế) mới có Công văn 1492 yêu cầu F0 điều trị, cách ly tại nhà phải có Giấy nghỉ hưởng BHXH mới được giải quyết. Các trường hợp đã chi cần phải bổ sung giấy này để đúng với quy định tại Thông tư 56 hướng dẫn thi hành Luật BHXH và Luật ATVSLĐ. Do đó, toàn bộ hồ sơ mới tiếp nhận, cơ quan BHXH đều phải trả về cho NLĐ và việc chi trả đang phải tạm dừng.

Lãnh đạo BHXH một số tỉnh, thành phía Nam cũng cho rằng, Công văn của Bộ Y tế yêu cầu phải bổ sung Giấy nghỉ hưởng BHXH với những NLĐ đã được giải quyết chế độ là không phù hợp. Bởi, yêu cầu có tính chất “hồi tố” này rất khó thực hiện cho NLĐ, trong khi các TYT đang quá tải. Đáng nói, cả Giấy chứng nhận hoàn thành cách ly và Giấy nghỉ hưởng BHXH do TYT cấp đều chỉ là xác nhận NLĐ “bị ốm”. Do đó, việc thay giấy này bằng giấy kia không thay đổi bản chất, mà chỉ khiến TTHC thêm rườm rà. Cũng vì vậy, BHXH các địa phương cho rằng, cần bỏ yêu cầu buộc NLĐ phải trở lại xin cấp bổ sung Giấy nghỉ hưởng BHXH, để tạo thuận lợi giúp NLĐ và DN ổn định sản xuất kinh doanh.