Theo số liệu của Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch- Đầu tư), chỉ riêng trong 3 tháng đầu năm 2022, Việt Nam có khoảng 16,9 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị tác động tiêu cực của đại dịch. Trong đó có 900.00 người bị mất việc, 5,1 triệu người buộc phải tạm nghỉ, tạm ngừng sản xuất kinh doanh, 5,7 triệu người bị cắt giảm giờ làm hoặc buộc phải nghỉ giãn việc. Có khoảng 13,7 triệu lao động Việt Nam bị giảm thu nhập, chiếm 18,3% tổng số lao động. Đáng chú ý, Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ vẫn là hai vùng có tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng nhiều hơn so với các vùng khác. Số lao động ở 2 vùng này bị ảnh hưởng do đại dịch chiếm lần lượt là 25,7% và 23,9%- cao hơn đáng kể so với con số này ở vùng Trung du miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, tương ứng là 18,8% và 14,4%.

Cũng theo báo cáo, thành thị vẫn là khu vực có số lao động chịu thiệt hại nhiều hơn nông thôn. Có 25,8% lao động khu vực thành thị bị ảnh hưởng tiêu cực, trong khi đó tỷ lệ này ở nông thôn là 20,5%. Đa phần những người có công việc bị tác động xấu bởi đại dịch Covid-19 trong thời gian qua có độ tuổi khá trẻ, từ 25- 54 tuổi (chiếm 73,8%). Tuy nhiên, điều đáng mừng là lực lượng lao động được phục hồi nhanh chóng bất chấp bối cảnh đại dịch phức tạp, số ca mới tăng nhanh từng ngày. Cụ thể, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý I/2022 là 51,2 triệu người, tăng hơn 0,4 triệu người so với quý trước và tăng 0,2 triệu người so với cùng kỳ năm trước. So với quý trước, lực lượng lao động ở cả hai khu vực nông thôn và thành thị đều tăng khoảng 0,2 triệu, lao động là nam giới tăng nhiều hơn so với lực lượng lao động nữ giới (0,3 triệu lao động nam giới so với gần 0,2 triệu lao động của nữ giới). Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động quý I/2022 là 68,1%, tăng 0,4 điểm phần trăm so với quý trước. Đông Nam Bộ là vùng tăng mạnh nhất với 2,1 điểm phần trăm; tiếp theo đó là Đồng bằng sông Cửu Long với 0,9 %.

Theo Tổng cục Thống kê, nhờ có Nghị quyết số 68/NQ-CP, Nghị quyết số 126/NQ-CP triển khai kịp thời đã hỗ trợ người SDLĐ vay vốn trả lương cho NLĐ, hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp giảm bớt khó khăn, góp phần phục hồi sản xuất, kinh doanh cho người SDLĐ, đảm bảo phục hồi, duy trì việc làm cho NLĐ. Hiện các doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn phục hồi sản xuất kinh doanh; các cấp, các ngành đang tập trung triển khai các chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế- xã hội; trong đó bao gồm các giải pháp cụ thể như hỗ trợ NLĐ quay trở lại thị trường lao động, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp. Những chính sách này đã làm cho tình trạng thiếu việc làm của NLĐ trong quý I/2022 được cải thiện. Số người thiếu việc làm trong độ tuổi Quý I/2022 khoảng 1,3 triệu người, giảm 135,2 nghìn người so với quý trước và tăng 357,5 nghìn người so với cùng kỳ năm trước.

Theo ông Phạm Hoài Nam- Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động, mặc dù thị trường lao động Việt Nam đã có nhiều khởi sắc nhưng thực tế vẫn còn tiềm ẩn một số yếu tố thiếu bền vững. Số người có việc làm tăng nhanh nhưng tăng nhiều ở lao động phi chính thức phi hộ nông, lâm nghiệp và thủy sản. Lao động tự sản tự tiêu giảm nhưng vẫn chưa trở về trạng thái bình thường ban đầu. Chính vì vậy, Tổng cục Thống kê kiến nghị cần triển khai đồng bộ các giải pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp và NLĐ, đẩy nhanh chương trình phục hồi và phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, cần nghiên cứu xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp, nâng cao chất lượng nguồn lao động, đảm bảo năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Hồng Nguyễn