Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong công tác thu và phát triển đối tượng, nhưng với sự nỗ lực, cố gắng của ngành BHXH Việt Nam, sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp, theo đánh giá của Chính phủ, công tác thực hiện chính sách BHXH, BH thất nghiệp vẫn đạt nhiều kết quả tích cực.

Dù công tác phát triển BHXH tự nguyện đã vượt chỉ tiêu đề ra, nhưng vẫn còn cách xa so với tiềm năng. Đồng thời, mức bình quân thu nhập lựa chọn làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện đang có xu hướng giảm. Vì vậy, trong giai đoạn tiếp theo, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ LĐ-TB&XH và BHXH Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh mở rộng độ bao phủ BHXH tự nguyện và nâng cao mức thu nhập lựa chọn làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện.

Thực hiện tốt chính sách để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ

Về BHXH bắt buộc, theo BHXH Việt Nam, hiện cả nước có khoảng 163.000 đơn vị, DN chưa tham gia BHXH, BHYT; 241.000 đơn vị, DN chưa tham gia đầy đủ cho NLĐ, tập trung chủ yếu trong khối DN NQD có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, với khoảng 500.000 đến 800.000 NLĐ thuộc đối tượng phải tham gia nhưng chưa tham gia. Nguyên nhân là do ý thức tuân phủ pháp luật của các chủ SDLĐ không cao; NLĐ chưa hiểu đầy đủ quyền lợi và trách nhiệm của mình trong việc tham gia BHXH.

Bên cạnh đó, tình trạng chậm đóng BHXH vẫn diễn ra và tăng so với năm trước, dù các giải pháp hạn chế tình trạng chậm đóng và thu hồi tiền chậm đóng BHXH đã được thực hiện khá quyết liệt. Đáng nói, nhiều DN vẫn cố tình xây dựng thang, bảng lương để đóng BHXH bằng mức thấp nhất; tiền lương đóng BHXH tại nhiều DN bằng mức lương tối thiểu vùng, cộng thêm tỷ lệ phần trăm theo quy định đối với NLĐ đã qua đào tạo nghề hoặc làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Theo ông Nguyễn Tiến Tùng- Chánh Thanh tra Bộ LĐ-TB&XH, từ ngày 1/1/2018, tiền lương tháng đóng BHXH gồm mức lương, phụ cấp (phụ cấp chức vụ, chức danh; phụ cấp trách nhiệm; phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; phụ cấp thâm niên; phụ cấp khu vực; phụ cấp lưu động; phụ cấp thu hút và các phụ cấp có tính chất tương tự. Tuy nhiên, đa số DN đăng ký đóng BHXH cho NLĐ theo mức lương mà không có khoản bổ sung khác; thậm chí cố tình giảm mức đóng BHXH để lấy khoản đó trả cho NLĐ nhằm thu hút NLĐ. Trong khi đó, nhiều NLĐ chỉ quan tâm tới số tiền được nhận về hằng tháng, thu nhập cũng như lợi ích trước mắt mà chưa hiểu đầy đủ về pháp luật cũng như lợi ích của việc đóng BHXH cao thì sau này sẽ được hưởng lương hưu cao.

Từ thực trạng trên, Chính phủ sẽ kiến nghị Quốc hội tiếp tục tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát thực hiện Luật BHXH tại Trung ương và địa phương, đặc biệt là về vấn đề phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và quản lý, sử dụng quỹ BHXH. Chính phủ cũng sẽ sớm nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật BHXH theo định hướng cải cách chính sách BHXH đề ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW, nhằm tiến tới đẩy nhanh thực hiện lộ trình BHXH toàn dân; hoàn thiện các quy định về đóng- hưởng BHXH và nâng cao hiệu quả đầu tư quỹ…