BHXH TP Tuy Hòa hướng dẫn các thủ tục về bảo hiểm cho người lao động. Ảnh: THÁI HÀ

Từ nay đến hết năm 2019, Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh sẽ tập trung công tác thu, đôn đốc thu nợ BHXH, qua đó bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Khó xử lý nợ dai dẳng

Nợ đọng BHXH của doanh nghiệp là vấn đề tồn tại nhiều năm. Mặc dù đã có quy định xử lý hình sự nhưng đến nay tình trạng này vẫn tái diễn.

Theo báo cáo của BHXH tỉnh, tính đến hết tháng 10/2019, tổng số nợ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), BHYT của các đơn vị ngoài quốc doanh trên địa bàn tỉnh là hơn 75,8 tỉ đồng. Trong đó, nhiều đơn vị có số nợ lớn. Mặc dù BHXH tỉnh mở nhiều cuộc thanh tra chuyên ngành về đóng, nộp BHXH, BHYT, BHTN nhưng không ít đơn vị vẫn chây ì bởi việc khởi kiện các doanh nghiệp (theo Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật BHXH và Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn) hiện nay rất hạn chế.

Ông Phạm Lê Hoài, Phó Trưởng Phòng Khai thác và thu nợ BHXH tỉnh đưa ra một danh sách dài những doanh nghiệp dây dưa nộp BHXH, BHYT, BHTN mặc dù đã nhiều lần bị nhắc nhở. Trong đó, nhiều đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên, có công ty nợ đến trên 40 tháng. Cụ thể, trong năm 2019 vẫn còn các đơn vị có số nợ lớn như: Công ty CP Lilama 45.3 nợ gần 13 tỉ đồng; Công ty TNHH Thương mại sản xuất Thuận Thông nợ hơn 2,9 tỉ đồng; Công ty CP Đầu tư - Xây dựng 1.5 nợ hơn 1,8 tỉ đồng; Công ty TNHH Rượu Vạn Phát nợ hơn 1,2 tỉ đồng...

Chia sẻ về những khó khăn trong quá trình thu hồi nợ BHXH, ông Phạm Lê Hoài cho biết, mặc dù đã thực hiện đồng bộ các giải pháp đôn đốc thu nợ, trong đó có việc xử phạt vi phạm hành chính, nhưng các doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện nghiêm túc cam kết về lộ trình trả nợ và khắc phục số nợ theo các kết luận thanh tra. Thậm chí, các doanh nghiệp vẫn tiếp tục tái phạm để nợ kéo dài, dẫn đến số tiền nợ đọng, chậm đóng BHXH nhiều lại càng nhiều hơn, kéo dài nhiều năm liền làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi chính đáng của người lao động.

Tình hình nợ đọng BHXH, BHYT và BHTN nêu trên đã và đang gây cho các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương nhiều khó khăn bởi quỹ BHXH của tỉnh thường xuyên phải giải quyết các chế độ chính sách: hưu trí, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tử tuất cho người tham gia BHXH…

Tăng cường thu hồi nợ

Những năm gần đây, BHXH tỉnh đã có nhiều biện pháp trong công tác đôn đốc thu và thu hồi nợ đọng BHXH nhằm đảm bảo quyền lợi người lao động.

Ngay từ đầu năm, BHXH tỉnh đã tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, khuyến khích doanh nghiệp thực hiện tốt chính sách đối với người lao động. Ngành chủ động phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, địa phương trong việc thu hồi nợ đọng, như: Phối hợp với Cục Thuế, Sở KH-ĐT rà soát các đơn vị chưa tham gia hoặc tham gia chưa đầy đủ BHXH cho người lao động; phối hợp với các phương tiện thông tin đại chúng công khai danh tính các đơn vị nợ BHXH, BHTN, BHYT; phối hợp với Công an tỉnh trong công tác phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT. Vừa qua, BHXH tỉnh đã thành lập Tổ công tác đôn đốc trích nộp BHXH, BHTN, BHYT năm 2019. Theo đó, Tổ công tác có nhiệm vụ giúp giám đốc BHXH tỉnh đôn đốc việc trích nộp BHXH, BHTN, BHYT kịp thời, đúng quy định; đồng thời xây dựng kế hoạch cụ thể làm việc với các đơn vị nợ đọng kéo dài, đơn vị cố tình nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Tính đến hết tháng 11/2019, BHXH tỉnh đã tổ chức thanh tra chuyên ngành, kiểm tra, phối hợp thanh tra liên ngành tại 205 đơn vị. Qua kiểm tra, thanh tra chuyên ngành và phối hợp thanh tra, kiểm tra liên ngành, 85 đơn vị đã chuyển trả số tiền nợ đọng BHXH, BHTN, BHYT gần 5,3 tỉ đồng. Các đợt thanh tra, kiểm tra cũng đã thực hiện truy thu 131 lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nhưng chưa tham gia, đóng thiếu thời gian theo quy định với số tiền truy thu hơn 600 triệu đồng; thực hiện truy thu 159 lao động đóng thiếu mức đóng với số tiền truy thu là 162 triệu đồng; thu hồi hoàn quỹ BHXH 61 trường hợp với số tiền 57 triệu đồng do thanh toán sai quy định của Luật BHXH; thu hồi hoàn quỹ BHYT do chi sai quy định tại 9 cơ sở khám chữa bệnh với tổng số tiền 214 triệu đồng. Ngoài ra, trong năm 2019, BHXH tỉnh cũng đã phối hợp, hỗ trợ 6 đoàn giám sát, thanh tra về việc thực hiện chính sách pháp luật BHXH, BHTN, BHYT trên địa bàn tỉnh.