Từ năm 2012, trên cơ sở quy chế phối hợp giữa Tổng LĐLĐ và BHXH Việt Nam, LĐLĐ  và BHXH tỉnh đã ký kết Quy chế phối hợp số 927/QCPH-LĐLĐ-BHXH ngày 19/7/2013 “Về việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT”, hai ngành đã chú trọng triển khai thực hiện nhiều mô hình, hoạt động tuyên truyền hiệu quả đến các cấp công đoàn, đoàn viên và người lao động. Đặc biệt, từ năm 2016 đến nay, khi Luật BHXH sửa đổi và Luật BHYT sửa đổi, bổ sung được Quốc hội thông qua cũng như  các quy định pháp lý của Chính phủ, công tác pháp luật của công đoàn nói chung và hoạt động tuyên truyền pháp luật lao động, về BHXH, BHYT cho đối tượng cán bộ công chức, NLĐ người lao động, người quản lý và cán bộ công đoàn trong các doanh nghiệp nói riêng càng có nhiều thuận lợi hơn và đạt kết quả tốt hơn.

Tính riêng từ năm 2017 đến nay, LĐLĐ tỉnh đã phối hợp với ngành BHXH và các ngành, địa phương, đơn vị doanh nghiệp tổ chức trên 50 cuộc tuyên truyền với hình thức hội nghị tập huấn, tọa đàm, đối thoại trực tiếp với từng nhóm đối tượng, tập trung vào cán bộ công đoàn, chủ doanh nghiệp (DN), NLĐ trong các DN, nhất là các DN ngoài nhà nước, thu hút trên 6.000 người tham gia. Đa số những văn bản quy phạm pháp luật về BHXH, BHYT được tuyên truyền, phổ biến cho đoàn viên công đoàn, NLĐ, người sử dụng lao động nắm bắt kịp thời.

Việc tổ chức hoạt động tuyên truyền bằng hình thức hội nghị, đối thoại trực tiếp đã góp phần trang bị cho cán bộ công đoàn cơ sở các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT; giúp chủ sử dụng lao động hiểu rõ nghĩa vụ của mình, quan tâm thực hiện tốt hơn các quy định của pháp luật, thực hiện đóng đủ, kịp thời BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ. Đối với NLĐ, đây là dịp được trực tiếp trao đổi, giải đáp những vướng mắc, những tồn tại, khó khăn, để công đoàn qua đó lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và ý kiến phản hồi từ nhiều phía. Bà Nguyễn Thị Ngân, UVTV Trưởng Ban tuyên giáo LĐLĐ tỉnh cho rằng: “Các ý kiến phản hồi của chủ sử dụng và NLĐ tại các buổi hội nghị, đối thoại đã cung cấp thêm cho đội ngũ báo cáo viên của LĐLĐ tỉnh và tổ chức công đoàn những kiến thức hữu ích, góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động và phát triển số người tham gia BHXH tại đơn vị”.

Bên cạnh việc tổ chức các buổi đối thoại, tuyên truyền, công đoàn các cấp trong tỉnh đã thực hiện cấp phát gần 3.000 bộ tài liệu và tư vấn trực tiếp chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho 20 ngàn lượt công nhân tại  các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, tập trung vào “Tháng Công nhân” và “Ngày Pháp luật” hàng năm; phối hợp phát hành tài liệu “Những điều cần biết về pháp luật lao động, công đoàn và BHXH, BHYT” tuyên truyền sâu rộng tới cán bộ công đoàn, đoàn viên, chủ SDLĐ và NLĐ; một số hoạt động tìm hiểu pháp luật ở cấp tỉnh, hội thi sân khấu về kiến thức pháp luật lao động gắn liền nội dung về BHXH, BHYT, BHTN đã thu hút hàng ngàn người tham dự. Ngoài ra, các chuyên mục truyền hình công đoàn, chuyên đề phát thanh công đoàn trên sóng phát thanh, các chuyên mục báo, đài, ấn phẩm, Trang tin điện tử của LĐLĐ tỉnh đều có mục “Giải đáp pháp luật lao động”, đi sâu giải đáp các thắc mắc, tháo gỡ các tình huống khó khăn trong thực hiện chính sách pháp luật BHXH, BHYT, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động.

Nhờ quan tâm và đẩy mạnh công tác tuyên truyền từ công đoàn các cấp, những năm qua việc NLĐ hỏi hoặc khiếu nại giảm hẳn so với các năm trước. Tình hình thực hiện pháp luật BHXH trên địa bàn tỉnh có nhiều thuận lợi, nhất là tăng nhanh số người tham gia BHXH bắt buộc và BHTN. Đa số chủ sử dụng và NLĐ đều nhận thức đầy đủ chính sách về BHXH, BHYT nên thực hiện ổn định, hài hòa, đúng qui định pháp luật.

Tuy nhiên, thực tiễn công tác tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT thời năm qua của tổ chức công đoàn đôi lúc chưa theo kịp nhu cầu nắm bắt thông tin của số đông lao động, nhất là lao động phổ thông ở các DN ngoài quốc doanh. Sự phối hợp giữa tổ chức công đoàn, chủ sử dụng lao động trong DN để tuyên truyền đến NLĐ còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu, nắm bắt thông tin của NLĐ. Thêm vào đó, chính sách chế độ BHXH, BHYT những năm qua liên tục sửa đổi, bổ sung trong khi hoạt động truyền thông của công đoàn diễn ra chưa đều khắp và thiếu thường xuyên nên thông tin đến với NLĐ đôi khi rất chậm. Hình thức tuyên truyền miệng như hội nghị, tập huấn, đối thoại thường ít đến được với số đông lao động phổ thông ở các DN ngoài quốc doanh bởi áp lực ngày giờ công từ chủ sử dụng lao động. Chị Nguyễn Thị H, một Cty ở Tp Tuy Hòa cho rằng: “Nếu nghỉ 1 buổi đi nghe phổ biến các luật thì bọn em không được tính lương. Muốn làm phải chia ra nhiều ca; giờ tan ca mới tập trung được công nhân”.

NLĐ chưa nắm rõ qui định, quyền lợi về chính sách, pháp luật BHXH, BHYT nên dễ thỏa thuận với chủ sử dụng trốn đóng, chậm đóng hoặc đóng không đủ số tiền quy định...để rồi, thiệt thòi luôn đứng về phía họ về sau.

Nhu cầu nắm bắt và hiểu rõ các qui định của pháp luật liên quan đến quyền lợi NLĐ là tự nhiên và ngày càng cao, điều đó đòi hỏi công đoàn với chức năng, nhiệm vụ của mình cần có giải pháp thực sự hiệu quả và thiết thực để mang lại niềm tin cho họ. Ngoài các kênh tuyên truyền truyền thông, công đoàn các cấp cần tính đến hình thức phù hợp với nội dung phổ biến về BHXH, BHYT bởi NLĐ cần được nghe, được hỏi-đáp, giải thích, tư vấn...một cách rõ ràng, cụ thể, nhất là về điều kiện hưởng, mức hưởng, số tiền...Hiện nay, việc thiết lập các kênh thông tin đa chiều để tiếp nhận, phản hồi ý kiến của NLĐ và DN trong việc thực hiện pháp luật về BHXH, BHYT như đường dây nóng, facebook, zalo gắn với các loại thông tin mang tính lưu giữ như tờ rơi, tờ gấp, sổ tay bỏ túi...cũng cần được nhân rộng.

Mỗi tổ chức công đoàn cần có một phương thức tuyên truyền, phổ biến phù hợp theo nhóm lao động cụ thể cho doanh nghiệp thuộc các khu vực, loại hình: Doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp liên doanh... và từng đối tượng lao động. Ngoài ra, để thực hiện tốt công tác tuyên truyền, LĐLĐ tỉnh cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng áp dụng pháp luật cho cán bộ công đoàn các cấp; đồng thời cần được tiến hành thường xuyên, liên tục nhằm tạo điều kiện để mọi người lao động có cơ hội tìm hiểu, nắm bắt các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT đầy đủ, toàn diện. Có như vậy thì các quy định của pháp luật BHXH, BHYT mới có điều kiện thực thi trong thực tiễn cuộc sống./.

                                                                                                    Quang Phương