Huyện Sông Hinh hiện có 53.680 dân số, trong đó chiếm 47% là đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống ở hầu hết các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Trước năm 2021, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) ở một số xã được Nhà nước cấp thẻ BHYT theo Quyết định số 582/QĐ-TTg ngày 28/4/2017 phê duyệt danh sách thôn Đặc biệt khó khăn, xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng Dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2016-2020 và Quyết định số 1010/QĐ-TTg ngày 10/8/2018 phê duyệt đơn vị hành chính cấp xã thuộc vùng khó khăn của Thủ tướng Chính phủ.

Đến hết 30/6/2021, theo Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 04/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025, huyện Sông Hinh chỉ còn 03 xã và 03 buôn, với 9.903 người được thụ hưởng chính sách BHYT, so với Quyết định số 582/QĐ-TTg ngày 28/4/2017 giảm 08 xã, với khoảng hơn 15.300 người bị tác động và không được thụ hưởng chính sách này.

Mặc dù cuối năm 2023, Nghị định số 75/2023/NĐ-CP ngày 19/10/2023 của Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 đã phần nào tháo gỡ và giải quyết những khó khăn, vướng mắc đối với các địa phương bị ảnh hưởng bởi Quyết định số 861/QĐ-TTg (trong đó ngân sách Nhà nước hỗ trợ 70% mức đóng BHYT) nhưng việc vận động bà con DTTS tham gia BHYT gặp rất nhiều khó khăn, nhiều hộ chỉ tham gia thời gian ngắn theo vụ mùa, tham gia không liên tục, nhiều trường hợp bị ảnh hưởng khi gặp rủi ro, bệnh tật, nguy cơ tái nghèo và ít có điều kiện tiếp cận các dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe luôn hiện hữu.

Để đảm bảo quyền lợi về khám, chữa bệnh BHYT, giảm tác động lớn tới việc thực hiện các chính sách về chăm sóc sức khỏe nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội, thời gian này, cả hệ thống chính trị huyện Sông Hinh đã vào cuộc tuyên truyền thuyết phục bằng nhiều hình thức để vận động bà con tham gia BHYT, trong đó đáng ghi nhận việc triển khai mô hình Dòng họ người DTTS giúp nhau tham gia BHYT. Mục đích của Mô hình nhằm đổi mới hình thức và phương pháp tuyên truyền chính sách BHYT theo hướng tiếp cận trực tiếp với người dân từng địa bàn, từng thôn, buôn phù hợp với phong tục, tập quán và điều kiện sống của người dân, nâng cao nhận thức, giúp người DTTS thay đổi cách nghĩ, tích lũy, chủ động tham gia BHYT cho bản thân và gia đình.

Trên cơ sở chỉ đạo của UBND huyện, các cơ quan đơn vị tổ chức các hoạt động tuyên truyền về chính sách BHYT, đảm bảo mỗi hộ gia đình, mỗi dòng họ người DTTS ở các thôn, buôn, được tiếp cận và nắm bắt cụ thể, hiểu rõ nội dung, điều kiện và quyền lợi về chính sách BHYT; đồng thời mỗi dòng họ cử ra một đại diện là người có uy tín để làm đầu mối liên hệ với xã và BHXH huyện trao đổi các nội dung liên quan để thực hiện việc tuyên truyền và thu nộp, tư vấn, giải quyết các nội dung trong quá trình thực hiện. Qua triển khai có 17 dòng họ của 6 xã, thị trấn đăng ký tham gia Mô hình với 545 người, trong đó đã tham gia BHYT là 318 người, chưa tham gia là 227 người.

Chỉ trong thời gian ngắn, 100% số thành viên đã tham gia BHYT và chính họ là những tuyên truyền viên tích cực trong công tác vận động bà con xóm giềng tham gia BHYT, lan tỏa sâu rộng chính sách BHYT đối với vùng đồng bào DTTS, góp phần gia tăng số người tham gia và hoàn thành tỷ lệ bao phủ BHYT năm 2024. Thông qua cách làm, UBND cấp xã đã phát huy được sự nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, Trưởng thôn, buôn, khu phố, hội viên các hội, đoàn thể và người có uy tín, cốt cán trong công tác thực hiện chính sách BHYT ở vùng đồng bào DTTS, trong đó đề cao tính cộng đồng, chia sẻ, giúp đỡ nhau để cùng tham gia BHYT.

Dù vẫn còn một bộ phận người DTTS, chưa tự giác tham gia BHYT, còn tâm lý trông chờ, ỷ lại sự hỗ trợ mua thẻ BHYT nhưng kết quả bước đầu cần được ghi nhận trong việc tìm tòi mô hình để vận động phát triển người tham gia BHYT trong vùng đồng bào DTTS hiện nay.