Đây là thông tin được đưa ra tại Hội nghị Công bố kết quả điều tra thu thập thông tin thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2019 do Ủy ban Dân tộc và Tổng cục Thống kê phối hợp tổ chức. Đây là cuộc điều tra rất quan trọng, kết quả điều tra cung cấp toàn diện thông tin về dân số, phân bố dân cư; thực trạng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế; thực trạng đói nghèo; tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản về giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; y tế và vệ sinh môi trường nông thôn; về cán bộ, đảng viên; di cư tự do; tôn giáo, tín ngưỡng; an ninh nông thôn… của vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

(Ảnh minh họa)

Đời sống nâng lên, việc tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản được cải thiện

So với năm 2015, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng được nâng lên, việc tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản được cải thiện. Hiện Việt Nam có 5.468 xã vùng dân tộc thiểu số và miền núi, chiếm 49,0% tổng số xã của toàn quốc. Các xã vùng dân tộc thiểu số phân bố chủ yếu ở khu vực nông thôn (87,3%), thuộc phạm vi quản lý của 503/713 huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh tại 54/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Tính đến ngày 01/04/2019, dân số của 53 dân tộc thiểu số là 14,1 triệu người, chiếm 14,7% tổng dân số cả nước. Tuổi thọ trung bình của 53 dân tộc thiểu số là 70,7 tuổi, thấp hơn mức chung của cả nước (73,6 tuổi).

Tỷ lệ đi học chung cấp tiểu học của người dân tộc thiểu số là 100,5%, cấp THCS là 85,8% và THPT là 50,7%; như vậy, so với năm 2015, mức độ tiếp cận với giáo dục phổ thông của người dân tộc thiểu số đã được cải thiện rõ rệt, đặc biệt là ở cấp THPT với tỷ lệ đi học chung ở cấp này tăng 8,9 điểm phần trăm. Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo của các hộ dân tộc vùng dân tộc thiểu số là 35,5%, giảm 1,2 điểm phần trăm so với năm 2015; cao gấp 3,5 lần tỷ lệ chung của toàn quốc (10,2%).

Gần như toàn bộ các hộ dân tộc thiểu số đã có nhà ở (đạt 99,2%); tuy nhiên, cả nước vẫn còn 20,8% hộ dân tộc thiểu số đang sống trong các ngôi nhà thiếu kiên cố hoặc đơn sơ. Hầu hết các xã vùng dân tộc thiểu số đã có trạm y tế, chiếm 99,5%, tương đương với kết quả điều tra năm 2015. Gần 90% các thôn thuộc vùng dân tộc thiểu số đã có đường giao thông đến trung tâm xã được cứng hóa, cao hơn gần 17 điểm phần trăm so với năm 2015.

98,6% số thôn thuộc các xã vùng dân tộc thiểu số đã được tiếp cận điện; trong đó, tỷ lệ thôn được sử dụng điện lưới quốc gia là 97,2%, tăng 4,2 điểm phần trăm so với năm 2015. Ti vi đã trở thành một loại thiết bị sinh hoạt phổ biến của các hộ DTTS với 81,5% hộ DTTS sử dụng. Tỷ lệ hộ DTTS có sử dụng điện thoại cố định, di động, máy tính bảng là 92,5%, tăng 17,1 điểm phần trăm so với năm 2015. Tỷ lệ hộ DTTS sử dụng máy vi tính (máy bàn, laptop) là 10,3%, tăng 2,6 điểm phần trăm so với năm 2015...

Tiếp tục dành nguồn lực đầu tư phát triển KT-XH, đảm bảo An sinh ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi

Trong 05 năm qua (2015-2020), Đảng, Nhà nước - mà trực tiếp là Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cấp, các ngành tiếp tục quan tâm đặc biệt, dành nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo An sinh xã hội ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Đời sống của đồng bào được nâng lên rõ rệt, lưới An sinh xã hội được bao phủ rộng hơn. Kết quả cuộc Điều tra thu thập thông tin thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2019 rất quan trọng, có thể nói là căn cứ có tính pháp lý để đánh giá kết quả thực hiện các chính sách dân tộc giai đoạn 2015 - 2020 và Chiến lược phát triển Kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020; chuẩn bị xây dựng Chiến lược phát triển Kinh tế - xã hội đến năm 2030, kế hoạch 05 năm 2021 - 2025, chuẩn bị văn kiện phục vụ Đại hội đại biểu các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Ngày 19/06/2020, tại phiên bế mạc Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, Quốc hội thông qua Nghị quyết Phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Theo đó, Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 triển khai thực hiện trong 10 năm, chia làm 02 giai đoạn: Giai đoạn 2021-2025 và giai đoạn 2025-2030. Mục tiêu của Chương trình là thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập của vùng đồng bào đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi so với bình quân chung của cả nước: Đến năm 2025, giảm 50% số xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn; đến năm 2030, cơ bản không còn xã, thôn bản đặc biệt khó khăn. Tổng nguồn vốn thực hiện cho giai đoạn 2021-2025 tối thiểu 137.664 tỷ đồng.