Vụ trưởng Vụ Kế hoạch- Tài chính, Bộ Y tế Nguyễn Nam Liên cho biết, phương thức chi trả dịch vụ khám, chữa bệnh có tầm quan trọng đặc biệt trong quá trình cung cấp các dịch vụ KCB. Phương thức chi trả KCB hợp lý sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh trong việc tiếp cận dịch vụ, giúp các cơ sở KCB giảm được các thủ tục hành chính, chủ động trong việc quản lý, sử dụng kinh phí, tiết kiệm chi phí KCB, giúp người bệnh và cơ quan BHXH thuận tiện trong việc thanh quyết toán đối với các dịch vụ KCB. Đổi mới cơ chế tài chính y tế, đặc biệt là đổi mới phương thức chi trả dịch vụ KCB được coi là giải pháp quan trọng để tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn lực và nâng cao chất lượng KCB, đồng thời là một trong những chính sách ưu tiên trong đổi mới tài chính ngành y tế.

Hiện nay, Bộ Y tế đã và đang triển khai một số phương thức: thanh toán theo định suất, thanh toán theo nhóm trường hợp bệnh (DRG) và xây dựng gói dịch vụ y tế cơ bản.

Về phương thức thanh toán theo định suất, sau khi có Luật BHYT, việc thanh toán theo phương thức khoán quỹ định suất được triển khai rộng rãi tại các địa phương. Theo đánh giá sơ bộ cho thấy, phương thức này bước đầu đã thu được những kết quả nhất định, đã tạo sự chủ động cho các bệnh viện trong điều hành kinh phí, nâng cao trách nhiệm của các bên liên quan trong việc quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí BHYT. Tuy nhiên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính Nguyễn Nam Liên cũng cho biết, phương thức thanh toán theo định suất hiện đang áp dụng tại Việt Nam còn rất nhiều điểm bất cập về cả thiết kế cũng như triển khai thực hiện và tác động.

Bên cạnh phương thức thanh toán theo định suất, thanh toán theo nhóm chẩn đoán liên quan (DRG) là một lựa chọn phù hợp đối với bệnh nhân điều trị nội trú. DRG thể hiện tính khoa học và ưu việt của phương thức chi trả, khắc phục được hầu hết các hạn chế của các phương thức chi trả trước đây như phí theo dịch vụ, định suất và ca bệnh.

DRG sẽ hỗ trợ tính đúng, tính đủ chi phí dịch vụ y tế theo toàn bộ 7 yếu tố chi phí của từng nhóm bệnh, đảm bảo KCB BHYT công bằng hơn, tăng tính minh bạch và khuyến khích các đơn vị cung cấp dịch vụ y tế thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Đơn vị nào cung cấp nhiều dịch vụ, bệnh nhân đông sẽ được chi trả đúng, đủ và phù hợp với kết quả đạt được. DRG có nhiều ưu điểm như tăng cường giám sát chất lượng dịch vụ, kiểm soát chi phí, tăng cường quản lý hoạt động hiệu quả, giảm quá tải bệnh viện tuyến trên, thanh toán BHYT được thuận lợi, kiểm soát quỹ BHYT,… Việc áp dụng phương thức thanh toán này là rất khả quan đối với hệ thống thanh toán dịch vụ y tế tại các bệnh viện. Đề án thanh toán chi phí KCB theo DRG được phê duyệt theo Quyết định số 488/QĐ-BYT, bắt đầu triển khai từ năm 2015, kết thúc vào năm 2019 tại 05 tỉnh: Ninh Bình, Hà Nam, Quảng Bình, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Năm 2015 đã tập trung thu thập dữ liệu và tính toán DRG cho các bệnh viện và xây dựng hệ thống giám định tự động cho DRG tại Ninh Bình. Năm 2016 – 2019 thực hiện xây dựng và áp dụng thí điểm DRG trên cả 05 tỉnh. Từ năm 2020, thông qua việc thí điểm triển khai, hoàn thành phương thức chi trả theo DRG để triển khai trên diện rộng và tiến tới áp dụng trên toàn quốc, đưa phương thức này trở thành phương thức áp dụng rộng rãi, chiếm tỷ trọng thanh toán cao trong hệ thống chi trả, thanh quyết toán BHYT. Đồng thời việc tính đủ các yếu tố cấu thành viện phí cũng được xây dựng, áp dụng trong hệ thống DRG theo đúng lộ trình và thời gian quy định.

Thực hiện Nghị quyết số 68/2-13/QH13 của Quốc hội là trước năm 2018 hoàn thiện việc quy định gói dịch vụ y tế cơ bản do Quỹ BHYT chi trả phù hợp với mức đóng và điều kiện kinh tế – xã hội. Đến nay, đã triển khai các hoạt động như thành lập các Ban soạn thảo và xây dựng gói dịch vụ y tế cơ bản từ Trung ương và các tỉnh, điều tra thống kê BHYT tại 06 tỉnh được lựa chọn đại diện cho 06 vùng địa lý khác nhau gồm: Hà Nội, Hòa Bình, Bình Định, Gia Lai, TP. Hồ Chí Minh và Đồng Tháp.Thời gian tới, sẽ thống nhất các tiêu chí lựa chọn dịch vụ đưa vào các gói dịch vụ y tế cơ bản; Triển khai phân tích thống kê số liệu BHYT; Đề xuất các lựa chọn cho gói dịch vụ; Xây dựng mô hình thí điểm gói dịch vụ y tế cơ bản do Quỹ BHYT chi trả được lựa chọn. Gói DVYTCB sẽ là nền tảng và cơ sở để áp dụng các phương thức chi trả hợp lý, hiệu quả, đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHYT.

Các đại biểu tham gia cuộc họp đã cùng thảo luận, phân tích những ưu điểm cũng như hạn chế của từng phương thức thanh toán. Đa số các đại biểu thống nhất việc kết hợp các phương thức chi trả hài hòa theo từng địa bàn trên cơ sở tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn lực, hướng tới mục tiêu bao phủ BHYT, chăm sóc sức khỏe toàn dân.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, hiện nay, các nước tiên tiến trên thế giới vẫn áp dụng cả ba phương thức thanh toán. Việt Nam học hỏi kinh nghiệm của các nước đi trước và việc vận dụng phương thức nào phải dựa trên cân đối nguồn thu của quỹ, năng lực tài chính và tỷ lệ bao phủ BHYT của địa phương áp dụng. Việc phối hợp giữa ba phương thức là cần thiết để phát huy những điểm mạnh cũng như hạn chế điểm yếu của mỗi phương thức. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh, ngành Y tế và các ngành liên quan đang nỗ lực tìm phương thức chi trả đơn giản, hiệu quả, đảm bảo tiện lợi nhất cho người bệnh khi đi KCB BHYT, đồng thời chống lạm dụng, đảm bảo an toàn quỹ BHYT.

 Theo baohiemxahoi.gov.vn