Đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam; đồng chí Đào Ngọc Dung, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH); đồng chí Hầu A Lềnh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ trì Hội nghị.

Tham dự tại điểm cầu Trung ương có lãnh đạo Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; lãnh đạo Bộ LĐTB&XH; đại diện Lãnh đạo các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Công an; Văn phòng Chính phủ; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Bảo hiểm xã hội Việt Nam; Ngân hàng Chính sách xã hội; Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam.

Tại điểm cầu địa phương có lãnh đạo Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố; Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố; lãnh đạo Công an tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành có liên quan; đại diện Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; lãnh đạo BHXH các tỉnh, TP; đại diện Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội; Bưu điện các tỉnh, TP; đại diện lãnh đạo Sở LĐTB&XH, trưởng các đơn vị thuộc Sở, Trưởng Phòng LĐTB&XH các quận, huyện, thị xã, thành phố trong toàn quốc.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn cho biết, Việt Nam vui mừng khi dịch bệnh Covid-19 cơ bản kiểm soát, ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng, đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe của người dân và duy trì sản xuất, kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội. Thời gian qua, quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước là sẵn sàng hy sinh lợi ích kinh tế trước mắt để cứu người, coi con người là vốn quý nhất, thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời chăm lo đời sống Nhân dân.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, để việc thực hiện Nghị quyết số 42/NQ-CP và Quyết định 15/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ kịp thời, đúng đối tượng, MTTQ, Ngành LĐTB&XH, các ngành có liên quan phải phối hợp chặt chẽ, tuyên truyền rộng rãi, phân công cụ thể, hướng dẫn rõ ràng triển khai bài bản, kết quả công khai. Trong đó, để triển khai gói hỗ trợ 62.000 tỷ cho người lao động, doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch Covid-19 hiệu quả, thì rất cần vai trò giám sát của Nhân dân. Thực tế cho thấy nguyên nhân dẫn đến sai phạm thường do cán bộ chưa làm hết trách nhiệm, chưa công tâm, khách quan, chưa nắm chắc hướng dẫn quy định.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị Mặt trận tổ quốc các tỉnh, thành phố, phối hợp chặt chẽ với Ngành LĐTB&XH, các sở, ngành, tổ chức chính trị - xã hội thực hiện giám sát chặt chẽ, chính xác ngay từ đầu trong việc xác định đối tượng được thụ hưởng chính sách; danh sách tổng hợp phải rõ ràng từ tên tuổi, địa chỉ đến mức hỗ trợ, hình thức hỗ trợ.

Trong đó, công khai mức hỗ trợ và đối tượng hỗ trợ qua các phương tiện thông tin đại chúng như: Đài truyền thanh, phát thanh, truyền hình, báo chí; niêm yết danh sách tại các địa điểm thuận lợi để Nhân dân theo dõi, giám sát.

Cung cấp số điện thoại, địa chỉ email, từ Trung ương đến cấp tỉnh, huyện, xã, để Nhân dân trực tiếp phản ánh. Có thể nhận qua hòm thư tố giác để giữ bí mật cho người phản ánh; trả lời thỏa đáng các kiến nghị của Nhân dân.

Ở Mặt trận Trung ương, cần công khai 3 số điện thoại của: Trưởng Ban Phong trào, Trưởng Ban Dân chủ Pháp luật và Trưởng Ban Tuyên giáo để sẵn sàng giải đáp, tiếp nhận ý kiến góp ý, phản ánh của Nhân dân.

Bên cạnh đó, cũng cần xác định rõ trách nhiệm từ việc ký các văn bản, phê duyệt danh sách, biên bản làm việc, báo cáo kết quả... trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, MTTQ, nhất là Ngành LĐTB&XH các cấp, của Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ dân phố, Trưởng Ban công tác Mặt trận, của Công đoàn, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh. Nêu rõ thời gian triển khai, thời điểm kết thúc, thời gian tổng kết chương trình. Nơi nào để xảy ra tiêu cực sẽ phải chịu trách nhiệm về việc thực hiện quyết định.

Đồng chí Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: “Hiện một số địa phương đang triển khai hỗ trợ; tôi đề nghị các địa phương cần nêu ý kiến rõ những thuận lợi, khó khăn, Trung ương hướng dẫn cụ thể những vấn đề gì, để khi triển khai không bị lúng túng, nhất định không để sảy ra sai sót trong quá trình tổ chức thực hiện”.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Lê Quân đã quán triệt, hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 42/NQ-CP và Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định việc thực hiện chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.

Nhằm phát hiện kịp thời, hạn chế và ngăn chặn các hành vi trục lợi, vi phạm trong thực hiện chính sách, góp phần thực hiện hiệu quả gói hỗ trợ 62.000 tỷ đồng, Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã có dự thảo Hướng dẫn việc giám sát thực hiện các chính sách hỗ trợ này.

Theo đó, với giám sát việc lập danh sách người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương và việc chi trả kinh phí hỗ trợ cho đối tượng, trách nhiệm giám sát thuộc MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận cấp huyện, nòng cốt là Liên đoàn Lao động cấp huyện phối hợp ngành LĐTB&XH giám sát. Hồ sơ giám sát gồm: Bảng tổng hợp danh sách người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ không hưởng lương do người sử dụng lao động lập và có xác nhận của tổ chức công đoàn cơ sở (nếu có), hoặc có xác nhận cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện đối với những cơ sở kinh doanh không có tổ chức công đoàn; Bản sao hợp đồng lao động và văn bản thỏa thuận tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động hoặc nghỉ không hưởng lương; Đơn đề nghị của người lao động.

Bản sao một trong các giấy tờ sau: Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã; hợp đồng hợp tác; giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh; quyết định thành lập cơ quan, tổ chức; bản sao chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân hoặc hộ chiếu (đối với người sử dụng lao động là cá nhân).

Với giám sát việc hỗ trợ hộ kinh doanh có doanh thu khai thuế dưới 100 triệu/năm tạm ngừng kinh doanh từ 01/4/2020, trách nhiệm giám sát thuộc MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên ở cấp xã, phường, thị trấn phối hợp với ngành LĐTB&XH.

Trong đó, nội dung giám sát việc lập danh sách các hộ kinh doanh đề nghị hỗ trợ do UBND xã, phường, thị trấn lập (được niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã trong 05 ngày làm việc để nhân dân giám sát) và giám sát việc chi trả kinh phí hỗ trợ cho đối tượng. Hồ sơ giám sát gồm: Danh sách các hộ kinh doanh đề nghị hỗ trợ do UBND xã, phường, thị trấn lập, đơn đề nghị hỗ trợ của hộ kinh doanh; Xác nhận 3 tháng trước khi phải ngừng kinh doanh của cơ quan thuế về doanh thu khai thuế dưới 100 triệu đồng/năm; Bản sao đăng ký kinh doanh (nếu có), Bản sao nộp thuế hằng tháng của hộ kinh doanh.

Với giám sát việc hỗ trợ người lao động không có giao kết hợp đồng lao động bị mất việc làm, trách nhiệm giám sát của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên ở cấp xã, phường, thị trấn phối hợp với ngành LĐTB&XH. Giám sát tập trung vào việc việc lập danh sách người lao động bị mất việc làm đủ điều kiện hưởng hỗ trợ và việc chi trả kinh phí hỗ trợ cho đối tượng. Hồ sơ giám sát gồm: Bản khai hoặc đơn xin trợ cấp (theo mẫu) của người lao động xin trợ cấp; Danh sách người lao động bị mất việc làm đủ điều kiện hưởng hỗ trợ do Thôn trưởng, Trưởng khu phố lập, có xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn và được niêm yết công khai trong 05 ngày làm việc tại các Nhà văn hóa thôn, khu phố và trụ sở Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn; Đơn đề nghị; Bản sao hộ khẩu; Giấy chứng nhận tạm trú, tạm vắng do Công an xã, phường, thị trấn nơi cá nhân hiện cư trú cấp (trong trường hợp là người địa phương đi làm việc ở các địa phương khác).

Ngoài ra, văn bản hướng dẫn việc giám sát hỗ trợ người có công với cách mạng đang hưởng trợ cấp ưu đãi hằng tháng trong danh sách hưởng trợ cấp tháng 4 năm 2020; giám sát việc thực hiện hỗ trợ người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo quốc gia và giám sát việc hỗ trợ đối tượng bảo trợ xã hội… Văn bản hướng dẫn cũng nêu rõ việc phát huy giám sát của người dân ở khu dân cư, nhất là nội dung giám sát việc lập danh sách các đối tượng được hỗ trợ theo Nghị quyết 42, giám sát việc niêm yết danh sách tại trụ sở UBND các xã phường đảm bảo thời gian nhằm không phát sinh khiếu kiện.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung khẳng định, việc ban hành Nghị quyết 42 và gói hỗ trợ 62 nghìn tỷ nhằm hỗ trợ cho hơn 20 triệu lượt đối tượng người lao động, người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 là quyết định chưa có tiền lệ, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân đã và đang thu hút sự quan tâm, kỳ vọng và ủng hộ của đông đảo nhân dân cả nước. Đến nay, về cơ sở pháp lý, các địa phương đã hoàn toàn đủ căn cứ để triển khai. Ngay sau Hội nghị này, các bộ liên quan sẽ tiếp tục hướng dẫn bằng thông tư hoặc có văn bản hướng dẫn trong phạm vi thẩm quyền được phân công.

Một số đơn vị sẽ tiếp tục triển khai hội nghị trực tuyến toàn quốc để hướng dẫn có tính chất nghiệp vụ. Các địa phương hãy bám sát các nguyên tắc cơ bản, tập trung chỉ hỗ trợ người lao động, người dân, người giảm sâu về thu nhập do ảnh hưởng của Covid-19 không đảm bảo mức sống tối thiểu và một số đối tượng chính sách được quy định trong Quyết định và Nghị quyết của Chính phủ. Tinh thần là Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng xã hội cùng chia sẻ trách nhiệm đảm bảo cuộc sống của người dân. Việc hỗ trợ đảm bảo đúng đối tượng, công khai, minh bạch, không để lợi dụng chính sách và sẽ xử lý nghiêm minh tất cả những vi phạm. “Chúng tôi không mong muốn có vấn đề gì xảy ra trong quá trình triển khai gói hỗ trợ. Nhưng nếu xảy ra vấn đề thì phải xử lý nghiêm minh, xử lý về Đảng, về hành chính, nếu vi phạm nghiêm trọng thì chuyển xử lý hình sự”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh. Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết thêm, tiêu chuẩn, hồ sơ thủ tục đề nghị thực hiện đúng Quyết định 15 của Chính phủ, không ban hành thêm các thủ tục hành chính. Ban hành thủ tục, giấy tờ khác thì thẩm quyền là của Thủ tướng Chính phủ.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định: “Chúng ta không để chính sách an sinh xã hội đi lòng vòng. Bây giờ, rất nhiều người đang khao khát, mong chờ nhận hỗ trợ. Lúc người dân đói, cần phải hỗ trợ ngay. Đây không phải trách nhiệm mà là mệnh lệnh từ trái tim của chúng ta”.

Do đó, Bộ đề nghị việc triển khai gói hỗ trợ theo quy định thẩm quyền quyết định của địa phương. Nguyên tắc đảm bảo công khai, minh bạch, đúng đối tượng và chịu trách nhiệm toàn bộ trước Chính phủ, cấp uỷ là người đứng đầu cơ quan hành chính là Chủ tịch UBND tỉnh. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội khuyến khích thực hiện dịch vụ công trực tuyến, cơ bản chuyển khoản qua ngân hàng. Một số ngân hàng đăng kí mở tài khoản và chuyển tiền miễn phí.

Liên quan đến tiến độ triển khai ở các nhóm đối tượng, theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, những hộ nghèo, cận nghèo, người có công, bảo trợ xã hội cần thực hiện chi trả ngay. Như vậy, không có nghĩa là các nhóm khác không triển khai thực hiện ngay. Liên quan đến việc giám sát thực hiện rà soát, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội yêu cầu các đơn vị phải thực hiện giám sát ngay từ đầu. Theo đó, cấp huyện, tỉnh, Trung ương giám sát theo chuyên đề, từng gói. Còn doanh nghiệp, công đoàn tham gia ngay từ đầu, do đó công đoàn phải xác nhận vào danh sách. Bộ LĐ-TB&XH sẽ thiết lập đường dây nóng, thành lập một trang điện tử, lập 1 nhóm để chuyên nghiên cứu giải đáp chính sách và các thắc mắc của địa phương.../.