Đây là ý kiến của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, BHXH Việt Nam tại Công văn số 1443/LĐTBXH-BHXH ngày 27/04/2020 về việc Cảnh báo, xử lý hành vi thu mua sổ BHXH của người lao động. Trước đó, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cũng đã có ý kiến về vấn đề này (Văn bản số 2858/VPCP-NC ngày 12/04/2020 của Văn phòng Chính phủ).

Gần đây, tại Bình Dương, xuất hiện hiện tượng các đối tượng lập trang Facebook giả mạo BHXH tỉnh Bình Dương để tổ chức thu mua sổ BHXH của người lao động nhằm trục lợi trong thời gian cả nước đang trong đợt phòng, chống dịch Covid-19.

Kịp thời cảnh báo người dân, người lao động để không bị lôi kéo xúi giục bán sổ BHXH

Ngay sau khi phát hiện sự việc, ngày 08/04/2020, BHXH Việt Nam gửi thông tin về các trang Facebook lập ra với mục đích mua, thu gom sổ BHXH của người lao động để trục lợi tới Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) thuộc Bộ Công an để đề nghị xử lý, ngăn chặn các hoạt động này trên môi trường mạng. Đồng thời, BHXH Việt Nam kịp thời cảnh báo trên các phương tiện truyền thông để người lao động nắm được và không tiếp nhận thông tin sai lệch. A05 đã thực hiện xử lý và gỡ bỏ hoàn toàn trang Facebook mạo danh BHXH tỉnh Bình Dương và các trang Facebook tổ chức thu mua sổ BHXH khác; phối hợp với Công an TP.HCM, Công an tỉnh Bình Dương triệu tập các đối tượng có liên quan và tiến hành điều tra, làm rõ.

Ngày 12/04/2020, Văn phòng Chính phủ ra Văn bản số 2858/VPCP-NC thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình yêu cầu làm rõ thông tin báo chí phản ánh việc nhiều đối tượng thu gom, mua bán sổ BHXH nhằm trục lợi. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng, BHXH Việt Nam có công văn gửi BHXH các địa phương về việc ngăn chặn trục lợi hưởng BHXH; theo đó, yêu cầu các địa phương khẩn trương rà soát, nắm tình hình thu gom, mua bán sổ BHXH tại địa bàn quản lý; khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng BHXH 01 lần của người lao động, phải kiểm soát các thông tin tại đơn đề nghị, đối chiếu dữ liệu trên hệ thống với thông tin trên sổ BHXH và đơn đề nghị, đảm bảo các thông tin của người hưởng phải thống nhất; kiểm tra tính pháp lý của giấy ủy quyền hoặc hợp đồng ủy quyền, khi trả kết quả giải quyết hưởng BHXH 1 lần phải kiểm tra, đối chiếu kỹ giấy tờ tùy thân của người nhận kết quả; đảm bảo trả hồ sơ, trả tiền đúng cho người lao động hoặc người được ủy quyền hợp pháp; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH để nâng cao nhận thức của người lao động  về quyền lợi hưởng chính sách an sinh xã hội; đồng thời cảnh báo đến người dân, người lao động để không bị lôi kéo xúi giục bán sổ BHXH và kịp thời phát hiện, tố giác các hành vi vi phạm; tiến hành thẩm tra, thống kê những trường hợp một người được ủy quyền nhận BHXH 01 lần cho từ hai người trở lên, kiểm soát để phát hiện dấu hiệu trục lợi từ việc thu gom, mua bán sổ BHXH…

Tiếp tục tăng cường công tác quản lý, tổ chức thực hiện chính sách BHXH

Ngày 27/04/2020, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành Công văn số 1443/LĐTBXH-BHXH gửi UBND các tỉnh, thành phố, BHXH Việt Nam về việc Cảnh báo, xử lý hành vi thu mua sổ BHXH của người lao động. Tại Công văn số 1443/LĐTBXH-BHXH, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội nhấn mạnh:

Khoản 6, Điều 18 Luật BHXH năm 2014 quy định, người lao động có quyền “Ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp BHXH”. Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho người lao động trong tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH, hoàn toàn phù hợp với các quy định của pháp luật về quyền công dân. Tuy nhiên, xuất phát từ việc nhận thức của người lao động còn chưa đầy đủ, các đối tượng xấu đã lợi dụng quy định trên để tiếp cận, dụ dỗ, lôi kéo người lao động để thực hiện việc mua bán sổ BHXH của người lao động với giá rẻ kèm theo giấy ủy quyền nhận trợ cấp BHXH để sau đó làm thủ tục thanh toán với cơ quan BHXH và hưởng chênh lệch. Hành vi trên vi phạm quy định của pháp luật BHXH về quyền của người lao động (“được tham gia và hưởng các chế độ BHXH”, “được cấp và quản lý sổ BHXH”, “được nhận lương hưu và trợ cấp BHXH” quy định tại các Khoản 1, 2 và 3, Điều 18 Luật BHXH).

Vì vậy, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội  đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo thẩm quyền chỉ đạo các Sở, ban, ngành có liên quan kịp thời cảnh báo, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi thu mua sổ BHXH của người lao động. Đề nghị BHXH Việt Nam chỉ đạo cơ quan BHXH các địa phương tăng cường công tác quản lý, kiểm soát chặt chẽ quy trình chi trả để đảm bảo việc chi trả được đầy đủ, kịp thời, đúng đối tượng; phối hợp chặt chẽ với các Sở, ban, ngành ở địa phương đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH để nâng cao nhận thức của người lao động, hướng đến mục tiêu đảm bảo An sinh xã hội lâu dài cho người lao động.