Kỳ vọng “hồi phục” số lao động sau đợt dịch Covid-19 lần thứ 4

Báo cáo của BHXH Việt Nam cho thấy, tính đến hết tháng 10/2021, cả nước đã có trên 15,46 triệu người tham gia BHXH (đạt 31,08% lực lượng lao động), trong đó số tham gia BHXH bắt buộc là hơn 14,2 triệu người, tham gia BHXH tự nguyện hơn 1,2 triệu người. Số tham gia BH thất nghiệp là hơn 12,5 triệu người (đạt 25,18% LLLĐ); và gần 84 triệu người tham gia BHYT (đạt tỷ lệ bao phủ 86,04% dân số). Tổng số thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cũng đạt 76,75% kế hoạch Chính phủ giao, đạt 73,60% kế hoạch mà ngành BHXH Việt Nam đã đặt ra. Dù vậy, vấn đề đáng lưu tâm là tổng số nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cũng gia tăng, với con số 24.330 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 5,74% so với số phải thu (so với cùng kỳ năm 2020, số tiền nợ tăng 2.824 tỷ đồng, tỷ lệ nợ so với số phải thu tăng 0,7%).

Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Báo cáo của BHXH Việt Nam đánh giá, số người tham gia BHXH, BH thất nghiệp, BHYT có sự tăng trưởng so với tháng 9/2021 nhưng tốc độ tăng còn chậm. Ước tính từ nay đến cuối năm 2021 số người tham gia còn phải phát triển để đạt kế hoạch đề ra là rất lớn,(BHXH còn trên 2 triệu người, BHYT còn trên 5,5 triệu người). Đây là nhiệm vụ hết sức khó khăn khi chúng ta chỉ còn 2 tháng nữa để hoàn thành mục tiêu đặt ra. Trong khi đó, so với hết năm 2020, số người tham gia BHXH đến hết tháng 10/2021 đã giảm 747.005 người, số tham gia BHYT giảm 3.543.716 người. Bên cạnh đó, số người nhận BHXH một lần mặc dù đã giảm 252 người so với cùng kỳ năm 2020, nhưng số lũy kế 10 tháng năm 2021 vẫn lên tới 844.636 người.

Trong thời gian qua, BHXH các tỉnh, thành phố đã tập trung vào một số giải pháp có hiệu quả tốt phát triển đối tượng như nắm bắt tình hình hoạt động DN trên địa bàn để thông tin đến NLĐ tạm hoãn HĐLĐ, nghỉ việc không hưởng lương hoặc chấm dứt HĐLĐ quay trở lại làm việc, tiếp tục tham gia BHXH, BHYT; tích cực rà soát dữ liệu cơ quan thuế cung cấp để phát triển người tham gia; tăng cường các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành; thanh tra chuyên ngành đột xuất các đơn vị nợ đọng, không tham gia hoặc tham gia không đầy đủ; chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xử lý đối với các đơn vị cố tình vi phạm; phối hợp, đôn đốc cơ quan tài chính chuyển tiền đóng, hỗ trợ đóng; tham mưu, đề xuất chính quyền địa phương tiếp tục trích tiền ngân sách mua thẻ BHYT cho người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số; triển khai các giải pháp phát triển BHYT HSSV; đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, hội nghị khách hàng để vận động, phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT...

Nhận diện những khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ của ngành BHXH Việt Nam, Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh, nhiệm vụ trọng tâm của toàn Ngành trong 2 tháng còn lại là tập trung, quyết liệt thực hiện đồng bộ giải pháp thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu, kế hoạch được giao ở mức cao nhất.

Tổng Giám đốc cũng chỉ ra rằng, dù bối cảnh dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương, tình hình hiện tại cũng đã có nhiều tín hiệu tích cực trong tháng 10/2021, khi Chính phủ đã ban hành quyết sách mới “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”, nhiều địa phương nới lỏng giãn cách, nhiều DN hoạt động trở lại, kéo theo số lao động trở lại thị trường đã tăng lên con số trên 1 triệu người. Đây là cơ sở để ngành BHXH nỗ lực bám sát, tăng trở lại số đối tượng tham gia BHXH, BHYT, đạt mục tiêu đặt ra trong năm 2021.

Khẳng định vai trò bảo vệ quyền lợi NLĐ

Một trong những điểm sáng của ngành BHXH trong năm 2021 là phát huy vai trò của cơ quan thực hiện chính sách ASXH, được người dân, cộng đồng đánh giá cao, cũng như sự ghi nhận nỗ lực từ Chính phủ, cả hệ thống chính trị. Nổi bật là những kết quả tích cực trong việc triển khai gói hỗ trợ từ quỹ BH thất nghiệp theo Nghị quyết 116/NQ-CP của Chính phủ; kịp thời giải quyết vướng mắc phát sinh; đảm bảo thống nhất trong toàn Ngành về quy trình thực hiện, về đối tượng, thời gian tính hưởng, quy trình chi trả và phần mềm hỗ trợ để triển khai thực hiện chính sách thuận lợi, nhanh chóng, kịp thời đến NLĐ và NSDLĐ.

Trong thời gian qua, ngành BHXH Việt Nam cũng đã nỗ lực mở rộng số người tham gia BHXH, BHYT, đặc biệt quan tâm việc tăng độ bao phủ chính sách an sinh đến những nhóm người khó khăn. BHXH Việt Nam đã phối hợp với Ủy ban Dân tộc đánh giá tác động, trên cơ sở đó để đề xuất, trình Thủ tướng Chính phủ tiếp tục thực hiện chính sách ASXH trên địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2021; phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Chính phủ, Ủy ban Dân tộc; Bộ Tài chính và các Bộ, Ngành liên quan trong việc đề xuất Thủ tướng Chính phủ tiếp tục có chính sách hỗ trợ mua thẻ BHYT cho đồng bào dân tộc thiểu số (thuộc nhóm đối tượng không được ngân sách nhà nước đóng, hỗ trợ đóng BHYT sau khi triển khai Quyết định 861/QĐ-TTg). Tiếp tục phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Y tế báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu, lộ trình phát triển BHXH, BHYT giai đoạn 2021-2025 cho các địa phương...

Ban hành và triển khai trong toàn Ngành Kế hoạch tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về công tác thu, khai thác, phát triển người tham gia từ năm 2021 và năm 2022 trở đi phù hợp với các địa bàn, khu vực tương ứng từng cấp độ dịch bệnh Covid-19 theo Nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ.

BHXH Việt Nam cũng phối hợp, thống nhất với Bộ Y tế về thanh toán thuốc BHYT vượt hạng bệnh viện tại các bệnh viện tuyến cơ sở; giải quyết các vướng mắc trong thanh toán chi phí KCB BHYT đối với cơ sở thu dung, điều trị COVID-19, trạm y tế lưu động. Chỉ đạo, hướng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố phối hợp với Sở Y tế và các cơ sở y tế tổ chức thực hiện việc KCB BHYT sau giai đoạn giãn cách xã hội, đảm bảo đầy đủ quyền lợi cho người tham gia. Ngay trong tháng 10/2021, khi dịch bệnh được khống chế tại một số địa phương, số lượt KCB BHYT đã tăng lên nhiều hơn 8,8 triệu lượt, số chi 6.688 tỷ đồng. Trong 10 tháng năm 2021, cả nước có tổng số lượt KCB BHYT là trên 108 triệu lượt, tổng số chi là 73.199 tỷ đồng…

Nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ năm 2021

Theo đánh giá của BHXH Việt Nam, việc hiện các nhiệm vụ trong thời gian qua cũng bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc cần sớm được giải quyết. Tại một số địa phương, công tác truyền thông còn chưa thực sự phát huy hiệu quả; nhận thức của một bộ phận người dân về chính sách BHXH, BHYT còn chưa đầy đủ; một số người lao động chưa được tiếp cận đầy đủ, kịp thời thông tin về các chính sách hỗ trợ. Tình trạng chi vượt dự toán kinh phí KCB BHYT vẫn xảy ra ở một số tỉnh, thành phố, cùng với đó việc lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT cả về phía người bệnh và cơ sở y tế vẫn chưa được kiểm soát toàn diện và đầy đủ. Việc triển khai thanh tra, kiểm tra theo hình thức điện tử, rà soát, khai thác, phân tích dữ liệu trên các phần mềm nghiệp vụ để cảnh báo, đôn đốc, nhắc nhở đơn vị của một số đơn vị, địa phương chưa thực sự được quan tâm, phát huy hiệu quả...

Phát triển kết luận Hội nghị, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh ghi nhận tinh thần trách nhiệm và nỗ lực của toàn ngành triển khai thực hiện các Nghị quyết 116 của Chính phủ, hỗ trợ người dân vượt qua khó khăn. Đặt quyết tâm đạt được các chỉ tiêu cao nhất trong năm 2021, Tổng giám đốc chỉ rõ: Tháng 11/2021 sẽ vẫn còn không ít khó khăn trong bức tranh kinh tế- xã hội chung, tuy nhiên tinh thần của Chính phủ tại Nghị quyết số 128/NQ-CP "thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19” cũng áp dụng vào các hoạt động của ngành BHXH Việt Nam, xây dựng giải pháp, kịch bản điều hành tổ chức thực hiện nhiệm vụ tương ứng với từng cấp độ dịch.

Với nhiệm vụ trọng tâm là phát triển đối tượng, giảm nợ, Tổng Giám đốc yêu cầu trong 2 tháng cuối năm, toàn ngành "dồn lực" triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp phát triển người tham gia; đôn đốc thu, giảm nợ, không để phát sinh nợ đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trong những tháng cuối năm. Tiếp tục giao chỉ tiêu phát triển đến từng cán bộ, đại lý thu. Thực hiện phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát trong thực hiện mọi nhiệm vụ. Phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, đảm bảo nguyên tắc: rõ người, rõ việc, rõ quy trình trách nhiệm, rõ kết quả; khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân làm tốt; xử lý nghiêm vi phạm trong thực thi công vụ, nhiệm vụ; tạo thuận lợi tối đa cho đơn vị, doanh nghiệp và Nhân dân.

BHXH Việt Nam cũng Phối hợp với các bộ, ngành, tổ chức đoàn thể, xã hội, cơ quan thông tấn, báo chí, cũng như chỉ đạo BHXH các địa phương triển khai kế hoạch truyền thông chính sách BHXH, BHYT năm 2021 linh hoạt, phù hợp với tình hình diễn biến dịch bệnh Covid-19 từng địa bàn. Đồng thời tiếp tục rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính; mở rộng cung cấp các DVC trực tuyến mức độ 4 (đảm bảo 100% DVC của Ngành được thực hiện ở mức độ 4); tích hợp, cung cấp thêm các DVC của Ngành trên Cổng DVC Quốc gia, đặc biệt là các DVC liên quan đến chính sách hỗ trợ NLĐ, NSDLĐ gặp khó khăn do đại dịch Covid-19…

Đặc biệt, phối hợp với các bộ, ngành xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra, kiểm tra liên ngành năm 2022; tổ chức hoạt động thanh tra, kiểm tra năm 2021 phù hợp với tình hình diễn biễn dịch bệnh Covid-19; tăng cường đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra theo hình thức điện tử (khai thác các cơ sở dữ liệu của Ngành, phân tích, đánh giá, đưa ra cảnh báo, đôn đốc); tập trung thanh tra chuyên ngành, kiểm tra đột xuất đối với các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng kéo dài, có dấu hiệu lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp...