BHXH Việt Nam vừa có công văn gửi Bộ LĐ-TB&XH về trả lời kiến nghị của cử tri gửi tới sau Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV.

Theo đó, ngày 11/5/2021, Văn Phòng Chính phủ đã gửi kiến nghị của cử tri Phú Thọ đến BHXH Việt Nam. Cử tri đề nghị nghiên cứu trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật BHXH, BHYT giao chức năng thanh tra chuyên ngành (TTCN) đầy đủ cho Ngành BHXH, trong đó có thanh tra việc thực hiện giải quyết, thanh quyết toán các chế độ chính sách BHXH, BHYT để hạn chế tình trạng lạm dụng, trục lợi chế độ BHXH và bội chi Quỹ BHYT.

Trước kiến nghị này, BHXH Việt Nam cho biết, ngày 20/11/2014 Quốc hội thông qua Luật BHXH số 58/2014/QH13 (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2016) giao cơ quan BHXH thực hiện chức năng TTCN về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT. Có thể thấy, từ khi BHXH Việt Nam được giao chức năng TTCN, hiệu quả công tác thu hồi, giảm nợ đóng đã có những chuyển biến rõ rệt. Cụ thể, nếu năm 2015 khi chưa được giao chức năng TTCN về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT thì số nợ là 7.780,6 tỷ đồng, tương ứng với 3,74% tổng số phải thu theo kế hoạch được Chính phủ giao thì sang năm 2016, 2017, 2018 và 2019 số nợ đã giảm dần tương ứng với 3,22%; 3,06%; 1,7% năm 2018; 1,6% năm 2019, riêng năm 2020 là 3,35% (do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh Covid-19) so với tổng số phải thu theo kế hoạch được Chính phủ giao. Những con số trên là một minh chứng cho thấy quy định giao chức năng TTCN về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT cho cơ quan BHXH là hoàn toàn đúng đắn, mang lại hiệu quả cao, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ; đồng thời có tác dụng răn đe, phòng ngừa các hành vi vi phạm về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT của chủ SDLĐ.

Hiện nay tình trạng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BH thất nghiệp, BHYT vẫn đang diễn ra ở nhiều nơi và có diễn biến ngày càng tinh vi, phức tạp với phạm vi quy mô ngày càng lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực chi BHXH, BH thất nghiệp, BHYT; nhiều sai phạm trong lĩnh vực này chưa được các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, xử lý kịp thời với nhiều lý do. Trong khi đó cơ quan BHXH được giao trực tiếp quản lý thu đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT và thực hiện chính sách BHXH, BHYT có quyền và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, có cơ cấu tổ chức thanh tra, kiểm tra theo ngành dọc từ Trung ương tới các tỉnh và có đủ đội ngũ cán bộ làm công tác TTCN đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT, kiểm tra đã được đào tạo, bồi dưỡng đầy đủ về nghiệp vụ thanh tra; có chuyên môn sâu về chế độ, chính sách BHXH, BHYT, có hệ thống dữ liệu đóng, hưởng BHXH, KCB BHYT liên thông nhưng lại mới chỉ được giao chức năng TTCN về đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT, các nội dung quản lý khác chỉ thực hiện chức năng kiểm tra, phát hiện vi phạm và kiến nghị các cơ quan chức năng xử lý... đã làm hạn chế đến hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ.

Do vậy, kiến nghị của cử tri tỉnh Phú Thọ về việc giao chức năng TTCN đầy đủ cho Ngành BHXH, trong đó có thanh tra việc thực hiện giải quyết, thanh quyết toán các chế độ chính sách BHXH, BHYT để hạn chế tình trạng lạm dụng, trục lợi chế độ BHXH và bội chi quỹ BHYT như hiện nay là phù hợp với thực tiễn tổ chức thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Nếu giao chức năng TTCN chi BHXH, BH thất nghiệp, BHYT cho BHXH Việt Nam, đảm bảo không có sự chồng chéo về chức năng nhiệm vụ giữa các cơ quan Nhà nước, giảm thời gian thanh tra trực tiếp tại các đơn vị thông qua việc khai thác dữ liệu CNTT sẵn có để sàng lọc, phân tích trước khi ra quyết định thanh tra.