Hỏi: Mẹ tôi năm nay 50 tuổi đang làm công việc nội trợ. Giờ mới bắt đầu tham gia BHXH tự nguyện thì khi nào được nhận lương hưu?

Trả lời:

Luật BHXH hiện hành quy định về Chế độ BHXH tự nguyện như sau:

* Về người tham gia: Tại Khoản 4 Điều 2 Luật BHXH 2014 thì người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo quy định của pháp luật. Trường hợp của mẹ bạn là lao động tự do, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nên có thể tham gia BHXH tự nguyện.

* Về mức đóng: Căn cứ quy định tại Điều 10 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện, mức đóng BHXH hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện nay là 1.500.000 đồng/tháng), cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở (hiện nay là 36.000.000 đồng).

* Về phương thức đóng: Căn cứ quy định tại Điều 9 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP, người tham gia được chọn linh hoạt các phương thức đóng sau đây:

- Đóng hằng tháng;

- Đóng 03 tháng một lần;

- Đóng 06 tháng một lần;

- Đóng 12 tháng một lần;

- Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần;

- Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

* Về điều kiện hưởng lương hưu: Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu hàng tháng khi có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.

- Tuổi nghỉ hưu được quy định tại Khoản 2 Điều 169 Bộ Luật Lao động năm 2019: Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035. Cụ thể như sau:

Trường hợp người tham gia đã đủ điều kiện về tuổi nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Căn cứ vào các quy định trên, trường hợp của mẹ bạn 50 tuổi mới bắt đầu tham gia BHXH tự nguyện thì tham gia liên tục cho đến khi đủ 10 năm đóng BHXH, lúc này mẹ bạn đã 60 tuổi, đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu thì được lựa chọn phương thức đóng tiếp một lần cho 10 năm còn thiếu và được hưởng lương hưu ngay tháng liền kề tháng đóng đủ 20 năm tham gia BHXH.