Ảnh minh họa: Đăng Khoa.

Đây là khẳng định của Thứ trưởng, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam Nguyễn Thị Minh tại hội thảo quốc tế “Phát triển hệ thống an sinh xã hội (ASXH) bền vững - Hàm ý và cơ hội đối với Việt Nam” do BHXH Việt Nam tổ chức chiều 20-2, trong chương trình thăm và làm việc Tổng Thư ký ISSA Marcelo Abi-Ramia Caetano tại Việt Nam.

Phát triển không để ai bị bỏ lại phía sau

Tại hội thảo, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho rằng, kết quả mà ngành BHXH đạt được trong 25 năm qua là minh chứng rõ nét cho sự nỗ lực phát triển không ngừng cùng với sự hỗ trợ hiệu quả của các đối tác song phương, đa phương quốc tế. Hệ thống chính sách pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) của Việt Nam ngày càng hoàn thiện và đồng bộ, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội đất nước và thông lệ quốc tế. Diện bao phủ BHXH, BHYT ngày càng mở rộng với gần 16 triệu người tham gia BHXH (chiếm 32% lực lượng lao động), gần 86 triệu người tham gia BHYT (chiếm 90% dân số); quỹ BHXH, BHYT trở thành quỹ an sinh lớn nhất.

Đặc biệt, việc cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) đạt nhiều kết quả nổi bật, như: Cắt giảm 3/4 số thủ tục hành chính, xây dựng cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia và cấp mã định danh BHXH cho khoảng 97 triệu người dân, góp phần xây dựng nền kinh tế số và Chính phủ điện tử, cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho toàn xã hội...

Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh cũng khẳng định, thực hiện mục tiêu và định hướng phát triển của Chính phủ để BHXH, BHYT thực sự trở thành hai trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội (ASXH) ở Việt Nam, mở rộng vững chắc diện bao phủ hướng tới BHYT toàn dân và BHXH cho mọi người lao động, từng bước hình thành và phát triển hệ thống BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng theo nguyên tắc công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững. BHXH Việt Nam mong nhận được sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế về đào tạo nâng cao năng lực cán bộ, năng lực quản trị hệ thống, ứng dụng CNTT, nhất là chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về phát triển hệ thống ASXH bền vững, phù hợp với điều kiện của Việt Nam nhằm tăng khả năng thích ứng với quá trình cải cách ASXH trên thế giới, ứng phó tốt hơn trước những tác động mạnh mẽ của quá trình toàn cầu hóa, già hóa dân số và Cách mạng công nghiệp 4.0. Hội thảo là hành động cụ thể hóa nhu cầu hỗ trợ của ngành BHXH và khả năng đáp ứng của các tổ chức quốc tế trong nỗ lực chung xây dựng, phát triển hệ thống ASXH bền vững vì lợi ích của mọi người dân. “Phát triển nhưng không để ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình này đòi hỏi sự quyết tâm, tính năng động và sáng tạo vượt bậc của mỗi chúng ta” - Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh nhấn mạnh.

Đối mặt với thách thức

Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng theo nhận định của Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh, vẫn còn nhiều thách thức trong xây dựng chính sách cũng như việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại Việt Nam.

Trên thực tế, diện bao phủ BHXH, BHYT mặc dù tăng nhanh qua từng năm, song mới đạt 32% lực lượng lao động tham gia BHXH và vẫn còn 10% dân số chưa có thẻ BHYT; tính tuân thủ pháp luật của người dân và doanh nghiệp trong việc chấp hành chính sách pháp luật về BHXH, BHYT chưa cao; thách thức trong việc thiết kế và tổ chức chính sách BHXH, BHYT một cách hiệu quả bền vững trong điều kiện các mạng công nghiệp 4.0...

Trước thách thức và những yêu cầu đổi mới, BHXH Việt Nam quyết tâm thực hiện hiệu quả Nghị quyết 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH, bảo đảm tính linh hoạt, hội nhập; trong đó, tập trung mở rộng đối tượng tham gia BHXH, nhất là BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình; đẩy mạnh công tác truyền thông, thanh kiểm tra xử lý vi phạm; tăng cường hợp tác chia sẻ kinh nghiệm quốc tế; nâng cao năng lực, cơ quan BHXH hướng tới tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, “lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo hiệu quả hoạt động BHXH”...

Tổng Thư ký ISSA Marcelo Abi- Ramia Ceatano cũng chia sẻ 10 thách thức về ASXH trên thế giới hiện nay. Theo đó, làm sao để thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng giữa tiếp cận hệ thống ASXH của các nhóm đối tượng trong xã hội đặc biệt là nhóm tự hành nghề, lao động ở nông thôn, người lao động ở khu vực phi chính thức cũng như lao động nữ; bảo đảm sự tiếp cận với hệ thống ASXH đầy đủ cho suốt cuộc đời của người lao động; những tác động của nền kinh tế số đến cấu trúc xã hội, cấu trúc thị trường lao động dẫn đến nhu cầu điều chỉnh các khái niệm lao động, pháp luật liên quan; vấn đề di dân và di cư lao động đòi hỏi sự phát triển của hệ thống ASXH của các quốc gia...

Giám đốc Văn phòng Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam Chang Hee Lee cho rằng, với thực tế tại Việt Nam, để bao phủ BHXH tới mọi người lao động như Nghị quyết số 28 đề ra, cần tăng cường vai trò của thanh tra BHXH, truyền thông BHXH; việc người lao động rút BHXH một lần không được khuyến khích... Đây là nỗ lực của BHXH Việt Nam và các bộ, ngành liên quan để xây dựng hệ thống BHXH đa tầng, mối liên kết lương hưu có đóng góp và không đóng góp, đẩy mạnh hơn nữa mối liên kết đó, làm thế nào tăng độ phủ BHXH với người lao động trong khu vực phi chính thức bởi phần lớn lao động phi chính thức hiện nay không được thụ hưởng BHXH...

* Năm 2015, được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, BHXH Việt Nam gia nhập ISSA, và hiện là thành viên chính thức và duy nhất của Việt Nam tại diễn đàn đa phương quan trọng này.

BHXH Việt Nam đã vinh dự được nhận Giải thưởng toàn cầu của ISSA về ứng dụng CNTT cho Hệ thống giám định thanh toán chi phí BHYT năm 2018, là thành viên Ủy ban Kỹ thuật của ISSA về quản lý đầu tư quỹ hưu trí, cử cán bộ tham gia các khóa đào tạo và hội thảo quốc tế do ISSA tổ chức trong và ngoài khu vực...