Sáng 7/9, tại Hà Nội, dưới sự chủ trì của Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh, BHXH Việt Nam đã tổ chức Hội nghị giao ban Cơ quan BHXH Việt Nam tháng 9/2021. Tham dự Hội nghị có Phó Chủ tịch chuyên trách HĐQL Việt Nam Nguyễn Văn Cường, các Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Cơ quan BHXH Việt Nam, Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc và Giám đốc BHXH TP.Hà Nội.

Trong khó khăn vẫn có “điểm sáng”

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, tính đến ngày 6/9, cả nước có 14.844.857 người tham gia BHXH (đạt 29,82% lực lượng lao động) và đạt 83,89% kế hoạch BHXH Việt Nam giao. Trong đó, BHXH bắt buộc có 13.662.083 người tham gia; BHXH tự nguyện có 1.182.774 người tham gia và BHYT có 85.243.768 người tham gia- đạt tỷ lệ bao phủ 87,33% dân số. Đáng chú ý, có 16 BHXH tỉnh có số người tham gia BHXH bắt buộc tăng; 33 BHXH tỉnh có số người tham gia BHXH tự nguyện tăng; 11 BHXH tỉnh có số người tham gia BHYT tỉnh tăng so với cuối năm 2020. Đặc biệt, có 9 tỉnh có số người tham gia BHXH, BHYT tăng so với năm 2020 là: Hà Nam, Hà Tĩnh, Hải Dương, Hải Phòng, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Nam Định, Thái Bình và Thanh Hoá.

Cũng theo BHXH Việt Nam, đại dịch Covid-9 diễn biến phức tạp khiến nhiều DN đối mặt với nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh, cũng như khiến cho tỷ lệ NLĐ thất nghiệp gia tăng. Chính trong thời điểm này, chính sách BH thất nghiệp đã trở thành “điểm tựa” giúp bảo đảm phần nào đời sống của một bộ phận NLĐ thất nghiệp và gia đình họ, qua đó góp phần ổn định kinh tế-xã hội đất nước. Riêng trong tháng 8/2021, BHXH các địa phương đã phối hợp với ngành LĐ-TB&XH giải quyết cho 61.914 người hưởng BH thất nghiệp, trong đó có 61.215 người hưởng trợ cấp thất nghiệp và 699 người hưởng chế độ hỗ trợ học nghề. Tính chung 8 tháng đầu năm 2021, cả nước đã giải quyết cho 483.411 người hưởng BH thất nghiệp. Ngoài ra, cơ quan BHXH đã chi trả cho hơn 7,2 triệu lượt người đi KCB BHYT.

BHXH Việt Nam cũng đã phối hợp, thống nhất với Bộ LĐ-TB&XH về chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BH thất nghiệp giai đoạn 2021-2025. Phối hợp với Bộ Y tế tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Quyết định số 1167/QĐTTg và đề xuất, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định giao chỉ tiêu bao phủ BHYT giai đoạn 2021-2025. Tham gia với Ủy ban Dân tộc báo cáo, đề xuất trình Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục hỗ trợ từ NSNN để đóng BHYT cho 2,6 triệu đồng bào DTTS (không còn thuộc đối tượng được NSNN hỗ trợ đóng sau khi triển khai Quyết định 861/QĐ-TTg).

Cùng với đó, đã xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện công tác thu, phát triển người tham gia; phương án tổ chức thực hiện công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT 4 tháng cuối năm 2021. Đồng thời, chỉ đạo BHXH các địa phương rà soát, điều tra, khai thác dữ liệu do cơ quan Thuế cung cấp theo các quy định mới của BHXH Việt Nam; hướng dẫn, hỗ trợ người dân đóng BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình trong thời gian dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp…

Vẫn còn nhiều thách thức

Báo cáo của BHXH Việt Nam chỉ rõ, việc giải quyết chế độ, chính sách BHXH của BHXH một số địa phương chưa có sự thống nhất, khiến NLĐ thắc mắc, phản ứng. Tình trạng NLĐ mượn hồ sơ tư pháp của người khác để đi làm vẫn đang diễn biến phức tạp, phát sinh những hệ lụy trong công tác tổ chức thực hiện chế độ, chính sách. Việc thanh toán chi phí KCB BHYT liên quan đến dịch Covid-19 vẫn còn phát sinh một số khó khăn, vướng mắc. Cùng với đó, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nên số người tham gia BHXH, BHYT giảm so với tháng 7/2021 (BHXH, BH thất nghiệp giảm trên 1,16 triệu người) và giảm sâu so với thời điểm cuối năm 2020 (BHXH giảm 1,424 triệu người và BHYT giảm 2,762 triệu người).

Vì vậy, trong 4 tháng cuối năm 2021, nếu không có những giải pháp sáng tạo, đột phá cùng với sự tập trung, quyết liệt, thì ngành BHXH Việt Nam khó hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch đề ra. Bên cạnh đó, tổng số nợ của toàn Ngành hiện là 24.921 tỷ đồng, bằng 6,24% so với số phải thu (so với cùng kỳ năm 2020 tăng 2.593 tỷ đồng và tỷ lệ nợ so với số phải thu tăng 0,94%)…

Lý giải số người tham gia vào hệ thống BHXH giảm, ông Dương Văn Hào- Trưởng ban Quản lý Thu-Sổ thẻ cho biết, công tác thu và phát triển đối tượng trong tháng 8/2021 giảm sâu so với tháng trước chủ yếu do ảnh hưởng của dịch bệnh, cũng như các chính sách liên quan của Nhà nước, nhất là do quy định về BHYT và điều chỉnh tiêu chí giảm nghèo. Theo tính toán của Ban Quản lý Thu-Sổ thẻ, nếu dịch bệnh vẫn tiếp tục diễn biến như hiện nay, ước số NLĐ giảm năm 2021 là khoảng 2,8 triệu người; chấm dứt HĐLĐ hơn 800.000 người; tạm hoãn HĐLĐ hơn 326.000 người, nghỉ việc không lương 1,4 triệu người và ngừng việc khoảng 314.000 người. Điều này ảnh hưởng lớn đến chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT của toàn Ngành.

Mặt khác, công tác chỉ đạo, điều hành cũng như các giải pháp về phát triển BHXH, BHYT của BHXH Việt Nam rất cụ thể, nhưng việc triển khai của các địa phương khác nhau; có nhiều địa phương không ảnh hưởng nhiều của dịch bệnh song việc chỉ đạo đạt hiệu quả không cao. “Trong số hơn 1,3 triệu NLĐ tham gia BHXH giảm, thì 19 tỉnh phía Nam chiếm hơn 94% (tương đương 1,098 triệu NLĐ). Đặc biệt, có 3 tỉnh chiếm trên 30% so với tổng số NLĐ tham gia BHXH của cả nước là TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai”- ông Hào nói.

Xây dựng kịch bản để chỉ đạo đúng và trúng

Để hoàn thành các chỉ tiêu thu và phát triển đối tượng tham gia, BHXH Việt Nam yêu cầu các đơn vị trong toàn Ngành tập trung triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại Kế hoạch, Chương trình hành động của BHXH Việt Nam về triển khai các Nghị quyết số 01/NQ-CP, số 02/NQ-CP của Chính phủ; chủ động, bám sát tình hình diễn biến dịch bệnh Covid-19 để xây dựng giải pháp, kịch bản điều hành tổ chức thực hiện nhiệm vụ, ứng phó với dịch bệnh và phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch được giao năm 2021. Đồng thời, triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp phát triển người tham gia; đôn đốc thu, giảm nợ, không để phát sinh nợ BHXH, BHYT trong những tháng cuối năm; phấn đấu 100% HSSV tham gia BHYT. Đặc biệt, tăng cường các hoạt động truyền thông trực tuyến, tập trung trực tiếp vào các nhóm đối tượng có khả năng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình; đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá, hướng dẫn, hỗ trợ đơn vị, DN, NLĐ, người dân cài đặt và sử dụng ứng dụng VssID, đảm bảo hoàn thành kế hoạch, chỉ tiêu đề ra…

Tại Hội nghị, lãnh đạo các đơn vị đã tập trung thảo luận những khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; đồng thời đề xuất giải pháp riêng cho từng lĩnh vực như: Chi trả chi phí KCB BHYT trong việc KCB; tính toán, quản lý dự toán chi năm 2021; giải quyết chế độ, chính sách đối với những trường hợp NLĐ có khó khăn, vướng mắc, đặc biệt giải quyết chế độ cho NLĐ thực hiện cách ly y tế; xử lý tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp...

Phát biểu tại Hội nghị, các Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam đều nhận định, để đạt hiệu quả cũng như hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch đề ra, các đơn vị trong toàn Ngành cần tận dụng mọi thời cơ, phối hợp tốt với chính quyền, các sở, ban ngành, đoàn thể vận động người dân tham gia chính sách, nhất là trong thời điểm dịch hiện nay đã cho thấy sự cần thiết của các chính sách an sinh đối với người dân. Bên cạnh đó, các đơn vị, địa phương tập trung hỗ trợ DN, NLĐ trong thời điểm khó khăn hiện nay, tránh tình trạng đứt gãy thị trường lao động gây tác động lớn tới kết quả thực hiện các chỉ tiêu của Ngành; tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào các khâu nghiệp vụ, triển khai cài đặt VssID để hỗ trợ người dân, NLĐ tại những địa phương không thực hiện giãn cách xã hội, tăng cường tuyên truyền, vận động người dân nhận lương hưu qua tài khoản cá nhân …

Về công tác thu, mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT, Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu nhận định, qua nắm bắt cho thấy có nhiều địa phương không ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nhưng công tác tổ chức thu, phát triển BHXH kém, thậm chí đối tượng tham gia còn giảm. Đáng lưu ý, với hơn 1,3 triệu NLĐ giảm, có tới 50% số này chấm dứt HĐLĐ sẽ quay về địa phương cư trú và không quay trở lại làm việc, nên các địa phương cần có giải pháp vận động họ tham gia BHXH tự nguyện. Đồng thời, Ban Quản lý Thu-Sổ thẻ cũng như BHXH các địa phương phải có kịch bản, khảo sát, nắm bắt tại địa phương để đưa ra số liệu và có phương án cụ thể. Đặc biệt, tăng cường giám sát gián tiếp qua địa phương để có giải pháp xử lý đơn vị cố tình nợ BHXH...

Phát biểu kết luận Hội nghị, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh khẳng định, dịch Covid-19 gây ra rất nhiều khó khăn, thiệt hại đối với kinh tế-xã hội đất nước, trong đó có ngành BHXH Việt Nam. Lúc này, phòng chống dịch là nhiệm vụ ưu tiên số một, song việc dự kiến các kịch bản, giải pháp để có thể sẵn sàng tăng tốc và bứt phá hoàn thành nhiệm vụ sau khi dịch bệnh được khống chế cũng rất cần thiết. Do đó, các đơn vị và BHXH các địa phương cần luôn trong tư thế sẵn sàng, chuẩn bị mọi phương án thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Đánh giá về kết quả của Ngành trong thời gian qua, Tổng Giám đốc khẳng định, dù phải đối mặt với những thách thức không hề nhỏ, nhưng với nỗ lực của mình, ngành BHXH Việt Nam đã đạt được thành quả hoàn toàn xứng đáng. Trong đó, công tác hỗ trợ DN và NLĐ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 đã được giải quyết một cách nhanh chóng, kịp thời. Điều này thể hiện trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị cũng như nỗ lực của từng CBVC trong những ngày giãn cách, đã cho thấy được tinh thần đoàn kết, chung tay cùng đất nước phòng chống dịch bệnh.

Nhìn nhận về thực trạng nhiệm vụ của Ngành, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh, hoàn thành được tất cả các chỉ tiêu của cả năm 2021 là rất thách thức, nhưng cơ hội của 4 tháng cuối năm chưa hẳn là không có, nếu chúng ta biết nắm bắt cơ hội thì sẽ có được thành quả. Đơn cử, dù các chỉ tiêu phát triển BHXH bắt buộc giảm, nhưng nhờ tuyên truyền, vận động đạt hiệu quả nên đã tạo nên “điểm sáng” về phát triển BHXH tự nguyện. Trong điều kiện khó khăn như vậy, người dân đã hiểu được ý nghĩa của việc tham gia BHXH tự nguyện, nên đã tăng 360.000 người tham gia so với cùng kỳ 2020 và tăng 40.000 người so với cuối năm 2020- qua đó thể hiện kịch bản của chúng ta đúng và trúng.

Về công tác thu và phát triển đối tượng, Tổng Giám đốc yêu cầu các đơn vị cần bám sát kế hoạch thu và phát triển người tham gia BHXH, BHYT trong 4 tháng cuối năm, cụ thể hoá thành cẩm nang truyền thông và xây dựng thành những kịch bản để tuyên truyền sâu rộng. "Dịch bệnh có thể thay đổi theo từng tuần, nên có những dự báo chính xác để công tác chỉ đạo, điều hành được đúng và trúng. Mặt khác, cần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thanh toán BHYT đối với các cơ sở y tế phi truyền thống. Đặc biệt, tăng cường kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm người đứng đầu, nhất là tinh thần thái độ phục vụ người dân, NLĐ, doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay"- Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh.