Nhằm nâng cao tỷ lệ người dân tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện và Bảo hiểm y tế (BHYT), trong thời gian qua, BHXH tỉnh đã và đang  tích cực đẩy mạnh tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện, BHYT. Nhất là, tập trung vào nhóm đối tượng là người lao động chưa tham gia BHXH, BHYT. Đồng thời, chỉ đạo mạng lưới đại lý thu tích cực rà soát, khai thác đối tượng tham gia BHXH tự nguyện và BHYT để  góp phần đảm bảo chính sách an sinh xã hội…

“Của để dành” khi về già, ốm đau

Là lao động thuần nông, những khi được các bạn tư vấn viên tư vấn về chính sách và quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện và BHYT, ông Trương Văn Ty (ở thôn Phước Long, xã Hòa Tâm, TX Đông Hòa) đã thấy được lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện và BHYT nên đã không ngần ngại rút “hầu bao” của mình ra để tham gia BHXH tự nguyện. Ông Ty tâm sự: Gia đình tôi làm nông, thu nhập cũng bấp bênh, mình thì càng ngày càng già nên khi được tư vấn và biết được lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện và BHYT nên tôi đã  tham gia BHXH tự nguyện để sau này có khoản lương hưu coi như “ của để dành” khi về già, hoặc khi có ốm đau, bệnh tật.

Còn đối với ông Đặng Trọng Bình (ở khu phố 5, thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh), thì cho rằng qua các kênh thông tin đại chúng, tôi nhận thấy BHXH tự nguyện có nhiều chính sách ưu việc và rất ổn định. Trong khi đó, với mức tham gia chỉ vài trăm ngàn đồng mỗi tháng, nhưng khi đến tuổi nghỉ hưu, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được nhận lương hưu hàng tháng gấp nhiều lần so với mức đóng. Nhất là mình tự chủ và ổn định cuộc sống khi về già mà không phải phụ thuộc vào con cháu.“Hiện nay tôi đang tham gia BHXH tự nguyện theo hộ gia đình và chắc chắn tôi sẽ vận động người thân tôi cùng tham gia bởi có nhiều lợi ích và để tuổi già mình được thanh thơi, an vui hơn”, ông Bình bày tỏ.

Các tư vấn viên ở Bưu điện huyện Sông Hinh đang tư vấn việc mua BHXH cho anh Đặng Trọng Bình 

Trên đây, chỉ là hai trường hợp trong số hàng trăm trường hợp đã tự giác tham gia BHXH tự nguyện trong thời gian qua. Theo thống kê của BHXH tỉnh, từ đầu năm đến ngày 22/3, toàn tỉnh đã phát triển được 558 lượt người tham gia BHXH tự nguyện và 17.514 lượt người tham gia BHYT mới. Ngoài ra, để đảm bảo mọi người dân đều có thể tham gia BHXH tự nguyện, Nhà nước còn hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn. Đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo, hỗ trợ 30%, 25% đối với người tham gia thuộc hộ cận nghèo. Đối với người tham gia khác hỗ trợ 10%. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm.

Trao đổi với PV,  ông Phan Ngọc Luận, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, cho biết: “Hiện nay, mặc dù có rất nhiều nguyên nhân khách quan đã làm ảnh hưởng đến việc thực hiện chỉ tiêu phát triển BHXH tự nguyện, BHYT như: Mức đóng BHXH tự nguyện năm 2022 điều chỉnh tăng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn (từ 700.000 đồng lên 1,5 triệu đồng); nhiều người dân chuyển từ đóng BHXH tự nguyện sang BHXH bắt buộc; người dân còn tâm lý e ngại tình hình dịch bệnh COVID-19. Vì vậy, để khắc phục những khó khăn này, trong thời gian, BHXH tỉnh sẽ tích cực triển khai nhiều giải pháp thông tin, tuyên truyền cho người dân về mục đích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH tự nguyện, BHYT. Nhất là, giải thích rõ việc điều chỉnh mức đóng BHXH tự nguyện để người dân hiểu, chia sẻ và tự giác tham gia BHXH tự nguyện, cũng như BHYT, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, tiến tới mục tiêu an sinh xã hội toàn dân. Từ đó, tạo điều kiện chăm lo, bảo vệ tốt nhất cuộc sống của người dân, “không để ai bị bỏ lại phía sau”, vì mục đích an sinh xã hội và xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội bền vững.

Rất nhiều quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện

Theo quy định của Luật BHXH, thì người tham gia BHXH tự nguyện là công nhân Việt Nam đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc nhóm người tham gia BHXH bắt buộc. Mức đóng hàng tháng bằng 22% thu nhập hàng tháng. Người tham gia BHXH tự nguyện được lựa chọn mức thu nhập. Cụ thể, mức cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở (mức thu nhập lựa chọn cao nhất 29,8 triệu đồng/tháng. Mức thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn 1,5 triệu đồng/tháng). Người tham gia BHXH tự nguyện có thể lựa chọn một trong hai phương thức đóng định kỳ hoặc đóng 1 lần. Phương thức đóng định kỳ được đóng theo hàng tháng, 3 tháng đóng 1 lần, 6 tháng đóng 1 lần, 12 tháng đóng 1 lần, nhiều năm trên 1 lần nhưng không quá 5 năm/lần. Đóng 1 lần cho những năm còn thiếu (không quá 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Khi có đủ các điều kiện theo quy định, người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng quyền lợi theo quy định.

Vận động người dân ở huyện Tây Hòa tự giác tham gia BHXH tự nguyện

Theo bà Lê Kim Oanh, Trưởng phòng Truyền thông và Phát triển đối tượng (BHXH tỉnh) thì người tham gia BHXH tự nguyện có rất nhiều quyền lợi. Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu hàng tháng khi có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Kể từ ngày 1/1/2022, tuổi nghỉ hưu đối với nam là đủ 60 tuổi 6 tháng, sau đó mỗi năm tăng thêm 3 tháng. Tuổi nghỉ hưu với lao động nam sẽ đạt 62 tuổi vào năm 2028. Đối với nữ đủ 55 tuổi 8 tháng, sau đó tăng thêm 4 tháng. Tuổi nghỉ hưu với lao động nữ sẽ đạt 60 tuổi vào năm 2035.

Trường hợp đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng 1 lần cho những năm còn thiếu (tối đa 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Mức hưởng hàng tháng BHXH chế độ hưu trí bằng tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng nhân cho mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH. Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập bằng tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng BHXH. Cụ thể, lao động nam 20 năm, lao động nữ 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, người lao động cả nam và nữ được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

“Ngoài ra, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt quá trình hưởng lương hưu và được chế độ tử tuất. Người có thời gian đóng BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên và người đang hưởng lương hưu sẽ được trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng người tham gia BHXH tự nguyện chết; Người đang đóng BHXH tự nguyện hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH chết, người có thời gian đóng BHXH chưa đủ 1 năm chết, người có thời gian đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện chết, người đang hưởng lương hưu chết sẽ được trợ cấp tuất 1 lần”, bà Oanh phân tích thêm