Với người nước ngoài đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) là cách tốt nhất để chăm sóc sức khỏe cũng như đảm bảo quyền lợi cá nhân.

Người nước ngoài hoàn toàn có thể tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện hoặc bắt buộc tại Việt Nam.

Pháp luật Việt Nam quy định rõ, không phân biệt giữa lao động Việt Nam hay lao động nước ngoài. Người nước ngoài hoàn toàn có quyền tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện hoặc bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc khi sinh sống và làm việc tại Việt Nam.

Tuy nhiên để tham gia BHYT, người nước ngoài cần đáp ứng các điều kiện. Một là, lao động nước ngoài có hợp đồng lao động không xác định thời hạn và từ 3 tháng trở lên. Hai là, người nước ngoài du học, học tập tại Việt Nam, được Nhà nước Việt Nam cấp học bổng.

BHYT tự nguyện

Người nước ngoài muốn tham gia BHYT tự nguyện thì hình thức duy nhất là đóng BHYT theo hộ gia đình. Điều này đồng nghĩa với việc, người nước ngoài phải có tên trong sổ hộ khẩu; hoặc sổ tạm trú cùng các thành viên khác ở Việt Nam.

Pháp luật quy định mức đóng mức đóng BHYT của các thành viên trong hộ gia đình được xác định như sau:

Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở.

Người thứ 2 đóng bằng 70% mức đóng của người thứ nhất.

Người thứ 3 đóng bằng 60% mức đóng của người thứ nhất.

Người thứ 4 đóng bằng 50% mức đóng của người thứ nhất.

Từ người thứ 5 trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.

Thủ tục mua bảo hiểm y tế tự nguyện cho người nước ngoài

Để thực hiện thủ tục mua bảo hiểm y tế tự nguyện cho người nước ngoài thì cần trải qua các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ mua bảo hiểm y tế tự nguyện

Một bộ hồ sơ mua bảo hiểm y tế tự nguyện gồm những giấy tờ sau:

Tờ khai tham gia BHYT (Mẫu TK1-TS).

Danh sách hộ gia đình tham gia BHYT nhận từ Trưởng thôn, xóm, khu phố, ấp, bản.

Bản sao sổ hộ khẩu, sổ tạm trú

Bản chính hoặc bản chụp thẻ BHYT của các thành viên khác trong hộ khẩu đã có thẻ để xác định giảm trừ mức đóng.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH của xã, phường, thị trấn nơi cư trú.

Sau khi được cán bộ kiểm tra về tính xác thực thông tin bộ hồ sơ trên. Sau khi đối chiếu xong nếu hồ sơ hợp lệ thì bạn phải nộp tiền để đóng bảo hiểm y tế.

Bước 3: Nhận thẻ bảo hiểm y tế

Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan bảo hiểm y tế nhận được hồ sơ hợp lệ, bạn sẽ được nhận thẻ bảo hiểm y tế của mình.

a) Hồ sơ tham gia BHYT tự nguyện cho người nước ngoài

Công văn số 3170/BHXH-BT đã hướng dẫn cụ thể về việc lập danh sách và chuẩn bị đóng BHYT hộ gia đình, bao gồm các giấy tờ sau:

Tờ khai TK1-TS của các thành viên tham gia BHYT gửi lên Cơ quan BHXH tuyến huyện.

Mẫu DK01 kê khai thông tin các thành viên trong gia đình, nhận mẫu từ trưởng thôn, xóm, tổ dân phố, xã,...

Mẫu DK04 kê khai danh sách những người tự đóng Bảo hiểm Y tế.

Bản sao sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú của hộ gia đình.

Trường hợp đã có thành viên có thẻ BHYT thì phải nộp bản chính hoặc bản chụp ảnh thẻ BHYT cũ để cơ quan Bảo hiểm giảm trừ mức đóng khi tham gia cùng hộ gia đình.

b) Mức đóng bảo hiểm Y tế tự nguyện cho người nước ngoài

Căn cứ vào Khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, mức đóng BHYT tự nguyện cho người nước ngoài dựa vào mức lương cơ sở:

Mức đóng của người thứ nhất tham gia BHYT tính bằng 4.5% của lương cơ sở.

Mức đóng BHYT của người thứ hai bằng 70% người thứ nhất.

Mức đóng của người thứ ba, thứ tư lần lượt bằng 60%, 50% người thứ nhất.

Từ người thứ năm trở đi, mức đóng BHYT tính bằng 40% của người thứ nhất.

Mức đóng BHYT tự nguyện căn cứ vào lương cơ sở

Lưu ý: Lương cơ sở được tính theo quy định hiện hành của Luật. Mức lương cơ sở tính từ 01/07/2019 là 1.490.000 đồng/tháng.

BHYT bắt buộc

Người nước ngoài phải tham gia BHYT bắt buộc nằm trong các nhóm đối tượng số 1, 2, 3, 4 như đã liệt kê ở trên, bao gồm hầu hết công dân nước ngoài làm việc và sinh sống tại Việt Nam có hợp đồng lao động,

a) Hồ sơ tham gia BHYT bắt buộc cho người nước ngoài

Căn cứ vào Quyết định số 1018/QĐ-BHXH, hồ sơ tham gia BHYT bắt buộc cho người nước ngoài gồm:

2 bản mẫu D03-TS kê khai danh sách người tham gia BHYT.

Mẫu TK1-TS: tờ khai tham gia BHXH, BHYT cho người lao động, điền đầy đủ các thông tin và gửi lên Cơ quan Bảo hiểm nơi phụ trách của đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức,...

b) Mức đóng Bảo hiểm Y tế bắt buộc cho người nước ngoài

Theo Nghị định 143/2018/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết Luật bảo hiểm xã hội và Luật an toàn, vệ sinh lao động về bảo hiểm xã hội bắt buộc, mức đóng BHYT cho người nước ngoài áp dụng từ 1/12/2018 đến 31/12/2021 là 4.5% mức lương tham gia BHXH. Trong đó người lao động đóng 1.5%, người sử dụng lao động đóng 3% mức lương tham gia BHXH theo quy định.

Như vậy, theo các thông tin và hướng dẫn đóng bảo hiểm y tế cho người nước ngoài trên đây, người lao động cần căn cứ vào nhóm đối tượng để thực hiện tham gia BHYT tự nguyện hay bắt buộc. Đơn vị sử dụng lao động cũng cần lưu ý để thực hiện đóng BHYT bắt buộc cho lao động nước ngoài, theo quy định của Luật.