BHXH tự nguyện là một trong những chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa thiết thực với người lao động tự do có thu nhập ổn định, nhất là những người đã tham gia BHXH bắt buộc khi hết tuổi lao động nhưng chưa đủ số năm tham gia BHXH. Nhiều người vẫn tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện khi không tiếp tục làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp để được nhận lương hưu và ổn định cuộc sống tuổi già. Hãy về với huyện miền núi Sơn Hòa để nhận thấy giá trị nhân văn của chính sách BHXH tự nguyện.

Qua 8 năm thực hiện, đến nay huyện Sơn Hòa có 414 người tham gia BHXH tự nguyện, trong đó đã có 12 người nhận lương hưu và cùng với đó đã có bao niềm vui xen lẫn ngậm ngùi, tiếc nuối.

 Niềm vui khi tuổi già

Gặp bà Lương Thị Bồng, công nhân Nông trường cà phê Vân Hòa ngày nào, hồ hởi cho biết: “Hồi đó, khi nông trường giải thể, tôi tham gia BHXH bắt buộc được 12 năm. Năm 2008, khi chính sách BHXH tự nguyện được triển khai, tôi tham gia và đến nay đã đủ 20 năm, đến tháng 8/2015, tôi nhận tháng lương hưu đầu tiên. Tuy số tiền không lớn nhưng cảm thấy vui sướng vô cùng vì tuổi đã lớn, không còn sức lao động, không phụ thuộc vào con cháu và lại được cấp thẻ BHYT”. Nhìn nụ cưỡi mãn nguyện của bà, những người làm công tác BHXH chúng tôi cảm thấy hạnh phúc được nhân đôi.

Ông Võ Ngọc Sự, nguyên cán bộ UBND xã Suối Bạc sau nhiều lần được cán bộ BHXH vận động tiếp tục tham BHXH tự nguyện ông đã đồng ý tham gia. Sau nhiều năm giờ có dịp gặp lại, ông vui vẻ siết chặt tay tôi và nói: “Cảm ơn đồng chí cùng các cán bộ BHXH  rất nhiều, nếu ngày đó tôi không nghe tư vấn của các đồng chí, tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện thì bây giờ đâu nhận được quyết định hưởng lương hưu. Tôi thấy quý vô cùng vì hàng tháng có thể chủ động trong chi tiêu mà không phải lo nghĩ nhiều”.

Một chút tiếc nuối

Đối lập với niềm vui của những người được nhận lương hưu khi tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện, đã có không ít người tỏ ra bùi ngùi, nuối tiếc khi quyết định nhận trợ cấp một lần. Cùng là đồng nghiệp với bà Lương Thị Bồng, ông Nguyễn Văn Tuấn tâm sự: “Khi Nông trường cà phê Vân Hòa giải thể, tôi biết có chủ trương cho đóng BHXH tự nguyện để hưởng chế độ khi về hưu nhưng nghĩ thời gian chờ để nhận lương hưu còn gần 10 năm, thôi thì nhận một lần rồi đầu tư trồng mía, cà phê cũng được. Thế nhưng đến nay, nhìn những đồng nghiệp hàng tháng được nhận lương hưu mà tôi thấy nuối tiếc vì tiền nhận rồi cũng hết, bây giờ ước gì được Nhà nước cho trả lại tiền và tham gia tiếp tục BHXH tự nguyện thì tốt biết bao”.

Trường hợp khác, Ông Ma Hiêng, cán bộ xã nghỉ việc theo Nghị quyết 173/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh cho biết, ông tham gia BHXH được hơn 14 năm, khi đến nhận chế độ trợ cấp một lần, được nhân viên tư vấn không nên, lãnh đạo giải thích, thuyết phục nhưng vài ngày sau ông quyết định nhận chế độ một lần. Bốn năm sau, chúng tôi gặp lại Ma Hiêng tại nhà, nhìn quanh chẳng thấy bê, bò đâu cả vì đã bán mất từ lâu, ông than thở: “Bây giờ trở về hộ cận nghèo rồi, hồi đó mà nghe mấy chú thì giờ được nhận lương hưu rồi”. Ông Ma Hiêng là một trong hàng chục cán bộ xã người dân tộc thiểu số nghỉ việc theo Nghị Quyết 173/NQ-HĐND của hội đồng nhân dân tỉnh được nhận trợ cấp một lần, mặc dù được cán bộ tư vấn tham gia tiếp tục BHXH tự nguyên nhưng không một ai tham gia.

Vĩ thanh

Qua câu chuyện của các nhân vật cho thấy, chính sách BHXH tự nguyện đang dần đi vào cuộc sống và nhận được sự đồng tình của người dân, góp phần ổn định an sinh xã hội trên địa bàn. Tuy nhiên, cũng có không ít trường hợp không tiếp tục tham gia vì nhận thức còn hạn chế, tính chủ quan của bản thân để rồi giờ đây phải tiếc nuối. Trong thời gian đến, BHXH huyện cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động và nâng cao nhận thức của người dân về chính sách BHXH tự nguyện để từ đó tham gia và hưởng các chế độ ưu đãi về sau.

Cô  giáo Chu Thị Long, một giáo viên mầm non khi hết tuổi lao động, nhận quyết định nghỉ việc khi thời gian đóng BHXH bắt buộc 14 năm. Cô Long có nguyện vọng đóng thêm BHXH tự nguyện để được nhận lương hưu nhưng không được vì Luật BHXH quy định độ tuổi (nam là 60 tuổi, nữ 55 tuổi) và thời gian tham còn thiếu không quá 5 năm. Đến thời điểm hiện tại, cô Long vẫn bảo lưu thời gian tham gia BHXH, chưa nhận trợ cấp một lần và chờ để đóng tiếp BHXH tự nguyện vì từ ngày 1/1/2016, Luật BHXH (sửa đổi) không còn khống chế về tuổi đời tham gia BHXH tự nguyện, hy vọng cô Long tham gia BHXH tự nguyện để được nhận lương hưu tuổi về già.

                                                                                                            Phan Trường Qúy