Tham gia trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc thừa nhận, việc thu sai bảo hiểm xã hội đối với nhóm hơn 4.000 chủ hộ kinh doanh từ năm 2003 đến năm 2020 mới dừng hẳn. Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, những người này cũng cần được đóng bảo hiểm xã hội vì họ vừa là chủ hộ, vừa là người lao động và có thu nhập.

Có 54 tỉnh, thành phố thu BHXH của 4.240 đối tượng từ năm 2003 đến năm 2016 thì dừng lại, nhưng có một số đối tượng vẫn nộp tiếp đến năm 2020 - Ảnh: VGP/LS

Giải trình thêm vấn đề này khi tham gia trả lời chất vấn sáng ngày 6/6, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết: Việc thu sai đối tượng này được thực hiện theo Nghị định 01 năm 2003, lúc đó có chủ trương mở rộng bao phủ bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã có hướng dẫn cho một số tỉnh về vấn đề đóng bảo hiểm xã hội, trong đó 54 tỉnh thu của 4.240 đối tượng từ năm 2003, đến năm 2016 thì dừng lại nhưng 1.332 cá nhân vẫn nộp tiếp đến năm 2020 thì dừng hẳn.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, ở đây về mặt bản chất và đạo lý thì không có gì sai, nhưng bị vướng do quy định của pháp luật bảo hiểm xã hội thì phải có hợp đồng về giao kết bảo hiểm. Các chủ hộ kinh doanh không có hợp đồng giao kết mà chỉ có hợp đồng của họ kí với  nhân viên nên nhân viên của họ được nộp bảo hiểm xã hội bắt buộc còn các chủ hộ không có hợp đồng với ai, cho nên không được nộp bảo hiểm. Vì thế, việc được tham gia bảo hiểm về mặt bản chất thì có thể chấp nhận được, nhưng pháp luật thì không quy định cho nên bị coi là sai đối tượng. 

"Chúng tôi cũng trao đổi với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội làm thế nào để khi sửa Luật Bảo hiểm xã hội tới đây sẽ cho phép những chủ hộ kinh doanh được tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc vì chủ hộ cũng vừa là người lao động và vừa là người có thu nhập", Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết.

Về vấn đề hỗ trợ người lao động, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết: Năm 2021 chúng ta đã chi từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là 47.356 tỷ đồng hỗ trợ cho người lao động bị ảnh hưởng do đại dịch COVID-19. Năm 2023, số dư quỹ còn 59.357 tỷ đồng và hiện nay Bộ Tài chính đang thiết kế một gói hỗ trợ người lao động để trình với Chính phủ và Thường vụ Quốc hội, trong đó sẽ chi khoảng tầm 23.000 tỷ từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp để hỗ trợ cho người lao động trong giai đoạn khó khăn này.

Như vậy, số dư quỹ sẽ còn lại khoảng 39.405 tỷ đồng, điều này cho thấy rằng Bảo hiểm Xã hội cũng như Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đặc biệt quan tâm để có cơ chế, chính sách hỗ trợ cho người lao động trong những giai đoạn khó khăn.

Vấn đề cuối là chất lượng lao động, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, chúng ta đào tạo nghề phải dự báo, nắm bắt được thị trường để đào tạo nghề có kỹ năng, đáp ứng được yêu cầu của người sử dụng lao động, kể cả trong nước và quốc tế. Việc sắp xếp các trường nghề cũng phải theo hướng chuyên sâu, chuyên nghiệp và hiện đại.